تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 364 |
تعداد مقالات | 3,222 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,739,888 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,237,727 |
مقایسه اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی برحافظه آیندهنگر و برنامه تنظیم هیجان برکاهش مشکلات رفتاری دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه و بیشفعالی. | ||
روان شناسی مدرسه و آموزشگاه | ||
مقاله 10، دوره 13، شماره 1، 1403، صفحه 123-112 اصل مقاله (1.09 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/jsp.2024.10325.5200 | ||
نویسندگان | ||
نغمه نیکبخت1؛ مولود کیخسروانی* 2؛ عزت دیره3؛ علی پولادی ریشهری4 | ||
1دانشجوی دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران | ||
2استادیار، گروه روانشناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران | ||
3استادیار، گروه روانشناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران | ||
4استادیار ، گروه روانشناسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران | ||
چکیده | ||
هدف: پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی برحافظه آیندهنگر و برنامه تنظیم هیجان برکاهش مشکلات رفتاری دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه و بیشفعالی است. روشها: این پژوهش از طرح شبهآزمایشی پیشآزمون پسآزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشآموزان دچار اختلال نارسایی توجه و بیشفعالی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر بوشهر در سال تحصیلی 99-1398 بود. از میان آنها به روش نمونهگیری در دسترس 45 نفر که ویژگیهای لازم بر اساس پرسشنامه فرم کوتاه و تجدیدنظر شده مقیاس درجه بندی کانرز والدین (1960) و ملاکهای ویرایش پنجم کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی را داشتند فهرست شدند و سپس در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 15 نفر) گمارش شدند. برای سنجش مشکلات رفتاری از آزمون پرسشنامه فرم کوتاه و تجدیدنظر شده مقیاس درجه بندی کانرز والدین (1960) استفاده شد. گروه آزمایش توانبخشی شناختی به مدت 8 جلسه 60 دقیقهای (هر هفته دو جلسه) و گروه آزمایش تنظیم هیجان نیز تحت آموزشی برنامه آموزشی تنظیم هیجان در 18 جلسه 60 دقیقه ای (هر هفته دو جلسه) و بهصورت گروهی تحت آموزش قرار گرفتند. دادههای حاصل از پژوهش با آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافتهها نشان داد برنامه های آموزشی توانبخشی شناختی و تنظیم هیجان موجب بهبود مشکلات رفتاری دانشآموزان شده است و این تاثیر در مرحله پیگیری دو ماهه پایدار ماند (۰۵/0˂P). نتیجه گیری: با توجه به یافتههای بهدستآمده از مطالعه حاضر میتوان نتیجهگیری کرد که این دو برنامه آموزشی آموزش میتواند به عنوان یک روش مداخلهای در بهبود مشکلات رفتاری دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه و بیشفعالی استفاده شود. | ||
کلیدواژهها | ||
توانبخشی شناختی؛ تنظیم هیجان؛ مشکلات رفتاری؛ اختلال نارسایی توجه و بیشفعالی | ||
مراجع | ||
باقری، ا؛ کردستانی، د و گودرزی، ک. (1402). مقایسه اثربخشی توانبخشیشناختی, آموزش مادران به روش بارکلی و دارو درمانی بر ادراک زمان در دانشآموزان دارای اختلال نقص توجه 9 تا 12 سال. مجله روانشناسی مدرسه و آموزشگاه، 12(4)، 22-35.
تقی زاده هیر، س؛ آقاجانی، س و خوش سرور، س. (1401). اثربخشی بازیدرمانی شناختی رفتاری بر بهبود توجه و برنامهریزی دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی. مجله روانشناسی مدرسه و آموزشگاه، 11 (4)، 16-29.
حسینزاده کلسری، بنفشه؛ کافی ماسوله، سید موسی و ابوالقاسمی، عباس. (1401). مقایسه سبکهای یادگیری در دانشآموزان دارای اختلال یادگیری، نقص توجه/ بیشفعالی و بهنجار. مجله ناتوانیهای یادگیری، 11(3)،45-61. [Doi:10.22098/jld.2022.7471.1801]
شهائیان، آمنه؛ شهیم، سیما؛ بشاش، لعیا و یوسفی، فریده. (1386). هنجاریابی تحلیل عاملی و پایایی فرم کوتاه ویژه ی والدین مقیاس درجه بندی کانرز برای کودکان 6 تا 11 ساله در شهر شیراز. مجله مطالعات روان شناختی، 3(3)، 97-87.
سلطانی، متین؛ نریمانی، محمد و موسیزاده، توکل. (1401). بررسی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر سازگاری اجتماعی و هماهنگی دیداری حرکتی دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری. مجله ناتوانیهای یادگیری، 12(2)، 34-45. [Doi:10.22098/jld.2023.12017.2055]
سلیمانی، اسماعیل؛ عباسی، مسلم و طغیانی، الهه. (1395). اثر بخشی آموزش راهبردهای شناختی-فراشناختی بر عملکرد توجهی- حافهه ای دانشآموزان مبتلا به ADHD . فصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 4(7(، 1-21. https://asj.basu.ac.ir/article_1661.html
عرب گل، فریبا؛ حیاتی، مرتضی و حدید، مائده. (1383). شیوع اختلال بیش فعالی – کم توجهی در گروهی از دانشجویان. تازه های علوم شناختی، 6 (1 و 2)، 77-73.https://icssjournal.ir/article-1-43-fa.html
کاویانپور. فرنوش، ملکپور. مختار، عابدی، احمد. اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی(بازداری پاسخ) بر میزان تکانشگری کودکان پیش دبستانی دارای اختلال هماهنگی رشد: پژوهش موردی،14(1)، 84-75.https://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-1049-fa.html
مدنی، سیده سمیرا.، علیزاده، حمید.، فرخی، نورعلی.، و حکیمیراد، الهام. (۱۳۹۶). تدوین برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی (بازداریپاسخ، بهروزرسانی، توجهپایدار) و ارزیابی میزان اثربخشی آن برکاهش نشانههای کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، ۷(۲۶)، ۲۵-۱.https://jpe.atu.ac.ir/article_7860.html
نریمانی، آ؛ میرزا نوری، م؛ نریمانی، م؛ احدی، پ. (1402). نقش عوامل بدوتولد در پیشبینی ابتلا به اختلال بیشفعالی در کودکان. مجله روانشناسی مدرسه و آموزشگاه، 12(2)، 150-139.https://jsp.uma.ac.ir/article_2376.html
Akerlund, E., Esbjornsson, E., Sunnerhagen, K. S., & Bjorkdahl, A. (2013). Can computerized working memory training improve impaired working memory, cognition and psychological health? Brain Injury, 27(13-14):1649-1657. [Doi: 10.3109/02699052.2013.830195] American Psychiatric Association. (2013). American Psychiatric Association. DSM-5 Task Force. Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. 5th ed. Washington, D.C.: American Psychiatric Association. [Doi:org/record/2013-14907-000] Arab Gul, F., Hayati, M., & Hadid, M. (1383). Prevalence of attention deficit hyperactivity disorder in a group of students. Cognitive Science News, 6 (1 and 2), 77-73. (Persian) https://icssjournal.ir/article-1-43-fa.html Bagheri, A., kordestani, D., & Goodarzi, K. (2023). Comparison of cognitive rehabilitation, mother training by Barkley`s method and medication therapeutic effect on time perception in student with attention deficit disorder 09-12 years. 12, 4, 22-35. (Persian). https://jsp.uma.ac.ir/article_2756.html Boywitt, C. D, & Rummel, J. A. (2012). A Diffusion model analysis of task interference effects in prospective memory. Memory & Cognition. 40(1):70-82. [Doi:10.3758/s13421-011-0128-6] Bussing, R., Mason, D. M., Bell, L., Porter, P., & Garvan, C. (2010). Adolescent outcomes of childhood attention-deficit/hyperactivity disorder in a diverse community sample. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 49(6): 595-605. [Doi: 10.1016/j.jaac.2010.03.006] Charles, C., Stephen, M., Jeffrey, F., Andrew, R., & Nicole, K. (2006). Factor structure of the conner’s adult ADHA rating scale (CAARS) for substance users. Addictive Behaviore. 31(2): 1277-1282. [Doi: 10.1016/j.addbeh.2005.08.014] Cicchetti, D., Ackerman, B. P., Izard, C. E. (1995). Emotions and emotion regulation in developmental psychopathology. Development and Psychopathology, 7(3): 1-10. [Doi:10.1017/S0954579400006301] Cicerone, K. D., Dahlberg, C., Malec, J. F., Langenbahn, D. M., Felicetti, T., Kneipp, S., & et al. (2005). Evidence-based cognitive rehabilitation: Updated review of the literature from 1998 through 2002. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 86(8):1681-1692. [Doi: 10.1016/j.apmr.2005.03.024] Conners, C. K., Erhardt, D., & Sparrow E. (1999). Conners Adult ADHD Rating Scales (CAARS) technical manual. N. Tonawanda, NY: MultiHealth Systems. [Doi:10.1016/S0887-6177(03)00021-0] Covey, T. J., Shucard, J. L., & Shucard, D. W. (2019). Working memory training and perceptual discrimination training impact overlapping and distinct neurocognitive processes: Evidence from event-related potentials and transfer of training gains. Cognition, 182, 2019: 50-72. [Doi:10.1016/j.cognition.2018.08.012] Diefendorff, J. M., Richard, E. M., & Yang, J. (2019). Linking emotion regulation strategies to affective events and negative emotions at work. Journal Vocational Behavior; 73(4): 498–508. [Doi:10.1016/j.jvb.2008.09.006] Feldman-Barrett, L., Gross, J., Christensen, T.C., & Benvenuto, M. (2001). Knowing what you're feeling and knowing what to do about it: mapping the relation between emotion differentiation and emothion regulation. Cognition and Emotion, 15(1): 713-724. [Doi:10.1080/02699930143000239] Gross J.J. (2002). The emerging field of emotion regulation: an integrative review. Rev Gen Psychol; 2(2): 271–299. [Doi:10.1037/1089-2680.2.3.271] Hagovska, M., Dzvonik, O., & Olekszyova, Z. (2017). Comparison of two cognitive training programs with effects on functional activities and quality of life. Res Gerontol Nurs, 10, 172-180. [Doi: 10.3928/19404921-20170524-01] Hammond, S. I., Muller, U., Carpendale, J. I., Bibok, M. B, & Liebermann- Finestone, D. P. (2012). The effects of parental scaffolding on preschooler's executive function. Developmental Psychology, 48(1):271-281. [Doi: 10.1037/a0025519] Hosseinzadeh Kolesari, B., Kafi Masouleh, S. M., & Abolghasemi, A. (2022). Comparison of learning styles in students with learning disorder, attention eficit / hyperactivity disorder and normal. Journal of Learning Disabilities, 11(3),45-61. (Persian) [Doi:10.22098/jld.2022.7471.1801] Kanellopoulos, A., Andersson, S., Zeller, B., Tamnes, C. K, Fjell, A. M, Walhovd, K. B, & et al. (2016). Neurocognitive outcome in very long term survivors of childhood acute lymphoblastic leukemia after treatment with chemotherapy only. Pediatric Blood & Cancer. 63(1):133-138. [Doi:10.1002/pbc.25690] Kavianpur, F., Malekpour, M., & Abedi, A. The effectiveness of training executive functions (response inhibition) on the impulsivity of preschool children with developmental coordination disorder: a case study, 14(1), 75-84. (Persian) https://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-1049-fa.html Leark, R. A., Greenberg, L. M., Kindschi, C. L., Dupuy, T. R., & Hughes, S. J. (2007). T.O.V.A. Professional Manual Test of Variables of Attention Continuous Performance Test. https://files.tovatest.com/documentation/7.3/professional_manual_844.pdf Madani, S., Alizadeh, H., Farkhi, N.A., & Hakimirad, E. (1396). Developing a training program for executive functions (response inhibition, updating, sustained attention) and evaluating its effectiveness in reducing the symptoms of children with attention deficit/hyperactivity disorder. Quarterly Journal of Psychology of Exceptional People, 7(26), 1-25. (Persian). https://jpe.atu.ac.ir/article_7860.html Meier, B., & Rey-Mermet, A. (2018). After-effects without monitoring costs: The impact of prospective memory instructions on task switching performance. Acta Psychologica. 184(4):85-99. [Doi: 10.1016/j.actpsy.2017.04.010] Narimani, A., Mirzarahimi, M., Narimani, M., & Ahadi. P. (2023). The role of birth factors in predicting hyperactivity disorder in children. 12(2), 139-150. (Persian). https://jsp.uma.ac.ir/article_2376.html Pérez-Martín, M. Y., González-Platas, M., Eguía-del Río, P., Croissier-Elías, C., & Sosa, A.J. (2017). Efficacy of a short cognitive training program in patients with multiple sclerosis. Neuropsychiatric Disease and Treatment. 13(2):245-252. [Doi: 10.2147/NDT.S124448] Shahaian, A., Shahim, S., Bashash, L and Yousefi, F. (1386). Normization of factor analysis and reliability of short form for parents of Conners rating scale for children aged 6 to 11 years in Shiraz city. Journal of Psychological Studies. Faculty of Educational Sciences and Psychology, 3(3), 97-87. (Persian) https://psychstudies.alzahra.ac.ir/article_1704.html Shin, D. W., Lim, S. W., Shin, Y. C., Oh, K. S., Kim, E. J., & Kwon, Y. Y. (2016). Dysfunction of Time Perception in Children and Adolescents with Attention-Deficit Hyperactivity Disorder. Journal of the Korean Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 27(1):94-102. [Doi:10.5765/jkacap.2016.27.1.48] Soleimani, I., Abbasi, M., & Taghani, G. (2015). The effectiveness of cognitive-metacognitive strategies training on the attentional performance of students with ADHD. Cognitive Strategies in Learning Quarterly, 4(7), 1-21. (Persian) https://asj.basu.ac.ir/article_1661.html Soltani, M., Narimani, M., & Mousazadeh, T. (2023). Effectiveness of teaching self-regulation strategies on social adaptation and visual-motor coordination of students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 12(2),34-45. (Persian) [Doi:10.22098/jld.2023.12017.2055] Taghizadeh Hir, S., Aghajani, S., & Khoshsorour, S. (2022). Effectiveness of cognitive-behavioral play therapy (CBPT) on improving attention and planning in children with attention-deficit/ hyperactivity disorder. 11(44), 16-29. (Persian) https://jsp.uma.ac.ir/article_2036.html Thompson, R. A. (1991). Emotional regulation and emotional development. Educational Psychology Review, 3(2): 269-307. [Doi:10.1007/BF01319934] Toplak, M. E., Dockstader, C., & Tannock, R. (2006). Temporal information processing in ADHD: findings to date and new methods. Journal of neuroscience methods, 151(1): 15-29. [Doi: 10.1016/j.jneumeth.2005.09.018] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 625 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 192 |