تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 364 |
تعداد مقالات | 3,223 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,741,069 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,238,511 |
اثربخشی حافظه فعال بر بهبود عملکرد تحصیلی دانشآموزان با اختلال یادگیری خاص: یک مطالعه فراتحلیل | ||
ناتوانی های یادگیری | ||
مقاله 1، دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 31، شهریور 1398، صفحه 7-26 اصل مقاله (233.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/jld.2019.819 | ||
نویسندگان | ||
زهره آهنگر قربانی* 1؛ نادر حاجلو2؛ زهرا سپهری نسب3؛ رقیه معزز4 | ||
1گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه محقق اردبیل، شهر اردبیل، ایران | ||
2استاد روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
3دانشجوی دکتری روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
4پسا دکتری روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
اختلال یادگیری خاص، از جمله اختلالات عصبشناختی میباشد که در سالهای اخیر مورد توجه بسیار قرار گرفته است. مطالعات نشان دادهاند که حافظه فعال دانشآموزان با اختلال یادگیری خاص دارای نارساییهایی میباشد. تاکنون بررسیهای متعددی در زمینه حافظه فعال بر بهبود عملکرد دانشآموزان با اختلال ناتوانی یادگیری خاص به انجام رسیده است، از این رو هدف از پژوهش حاضر یکپارچه نمودن نتایج مطالعات قبل در این زمینه میباشد که 15 پژوهش مرتبط، با 429 نفر نمونه مورد مطالعه قرار گرفت. یافتهها نشان داد که میزان اندازه اثر آموزش حافظه فعال بر اختلال یادگیری خاص 863/0 بوده است. این اندازه اثر در اختلال نارساخوانی 24/1 و در اختلال نارساحسابی 793/0 و در اختلال نارسانویسی708/0 بدست آمده است که این میزان اثر در اختلال نارساخوانی بیشتر از دو اختلال دیگر بوده است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل تعدیلی متغیر تعداد جلسات، بیانگر عدم تاثیر این متغیر بر بهبود عملکرد در اختلال ناتوانی یادگیری خاص بوده است. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود آموزش حافظه فعال برای بهبود عملکرد دانشآموزان با اختلال نارساخوانی مورد توجه بارزتری قرار گیرد، سایر نتایج مورد بحث قرار گرفت. | ||
کلیدواژهها | ||
حافظه فعال؛ فراتحلیل؛ اختلال یادگیری خاص؛ بهبود عملکرد تحصیلی | ||
مراجع | ||
آقابابایی، سارا؛ ملکپور، مختار و عابدی، احمد (1391). اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد تحصیلی کودکان با ناتوانی یادگیری املا. فصلنامه تازههای علومشناختی، 14 (2)، 63- 72. اکبری زردخانه، سعید و عطاری، محمد (1395). لزوم سنجش و گزارش شاخصهای اندازه اثر در پژوهشهای روانشناختی. رویش روانشناسی، 5(14)، 29- 46. امیدوار، عظیم؛ دانا، امیر؛ حمزه سبزی، امیر و پورپناهی کل تپه، محمد. (1397). تأثیرآموزش براساس تربیت بدنی رشدی بر حافظه کاری دانش آموزان مقطع ابتدایی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 7(1)، 83-101. بخشایش، علیرضا؛ برزگر، کاظم و مرادی، وجیهه (1395). تاثیر آموزش حافظه کاری بر عملکرد خواندن دانشآموزان پسر با ناتوانی یادگیری. فصلنامه افراد استثنایی، 6(22)، 117- 137. بهراد، بهنام (1384). فراتحلیل شیوع ناتوانیهای یادگیری در دانشآموزان ابتدایی ایران. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی18، 5(4)، 417- 436. تفتی، مهناز؛ رباط جزی، فاطمه و هاشمی، زهرا (1396). بررسی اثربخشی بازیهای توجه افزا بر کارکرد ریاضی دانشآموزان دارای ناتوانی یادگیری ریاضی. مجله ی ناتوانیهای یادگیری، 6(3)، 30- 52. حسنزاده، سعید و احمدی، احمد (1394). فراتحلیلی بر اثربخشی مداخله در حوزه حافظه فعال. فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی. 6(1)، 25- 46. حسنوندی، صبا؛ صالح اردستانی، سمیرا؛ قاضی، شیرین؛ حسنوند، باقرو یدی، فرشته (1395). مقایسه کارکردهای اجرایی در دانشآموزان با و بدون ناتوانیهای ویژه یادگیری همراه با مشخصه خواندن و نوشتن.فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 18(4)، 30- 40. حمیدی، فریده و فیاضبخش، مرضیه (1395). اثربخشی آموزش حافظه فعال بر بهبود مهارت خواندن دانشآموزان نارساخوان. آموزش و ارزشیابی، 9(35)، 13- 35. خدامی، نغمه؛ عابدی، احمد وآتشپور، حمید (1390). تاثیر آموزش حافظه فعال و فراشناخت بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان دختر ناتوان در یادگیری ریاضی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 12(1)، 45- 53. ربیعی، اعظم وکاکابرایی، کیوان (1395). اثربخشی تقویت برنامههای ادراک دیداری- حرکتی و حافظه فعال بر بهبود اختلال دیکته. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 2(3)، 25 - 34. زمانی، اصغر و پور آتشی، مهتاب. (1396). رابطه حافظه کاری، باورهای خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب آزمون با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان. مجله ی روان شناسی مدرسه، 6(4)، 25-44. زلفی، وحیده و رضایی، اکبر (1394). اثربخشی مداخله رایانهکار حافظه کاری بر اضطراب ریاضی، حافظه کاری و عملکرد ریاضی دانشآموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی. آموزش و ارزشیابی، 8(30): 75- 86. سلطانی کوهبنانی، سکینه؛ علیزاده، حمید؛ هاشمی، ژانت؛ صرامی، غلامرضا وسلطانی، ساجده (1392). اثربخشی آموزش رایانهیار بر حافظه کاری بر بهبود کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضیات دانشآموزان با اختلال ریاضیات. فصلنامه افراد استثنایی، 3(11): 1- 20. سیادتیان، سیدحسن و قمرانی، امیر (1392). فراتحلیل اثربخشی مداخلات روانشناختی - آموزشی بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان حساب نارسا. تحقیقات روانشناختی، 5(18)، 85 - 97. شریفی، علی اکبر و داوری، رقیه (1391). شیوع ناتوانیهای یادگیری در دانشآموزان پایه اول و دوم ابتدایی استان چهارمحال بختیاری. مجله ی ناتوانیهای یادگیری، 1(2)، 63- 76. شمسی، عبدالحسین؛ عابدی، احمد؛ صمدی، مریم و احمدزاده، مریم (1392). فراتحلیل اثربخشی مداخلات روانشناختی و آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانشآموزان با ناتوانیهای یادگیری ریاضی. مجله ی ناتوانیهای یادگیری، 2(4)، 61- 81. شریفی، علی اکبر؛ زارع، حسین و حیدری، میترا (1392). مقایسه حافظه فعال بین دانشآموزان نارساخوان و دانشآموزان عادی. مجله ی ناتوانیهای یادگیری، 2(3)، 6- 17. شیخ الاسلامی، علی؛ بخشایش، علیرضا؛ برزگر، کاظم و مرادی، وجیهه (1396). تاثیر آموزش حافظه فعال بر عملکرد خواندن و ظرفیت حافظه در دانشآموزان دارای ناتوانی خواندن. مجله ی روان شناسی بالینی، 9(2)، 47- 57. صفرپور، ندا؛ وفایی، مریم و افروز، غلامعلی (1390). مقایسه سرعت نامیدن و مولفههای سهگانه حافظه فعال در کودکان نارساخوان و عادی. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی، 11(1)، 1- 21. صمدی، مریم؛ عابدی، احمد؛ شمسی، عبدالحسین و احمدزاده، مریم (1394). فراتحلیل اثربخشی مداخلات روانشناختی و آموزشی بر بهبود عملکرد تحصیلی دانشآموزان نارساخوان. مجله روانشناسی، 19(3)، 270- 285. عابدی، احمد؛ آقابابایی، سارا (1389). اثربخشی آموزش حافظه فعال بر بهبود عملکرد تحصیلی کودکان با ناتوانی یادگیری ریاضی. روان شناسی بالینی، 2(4): 73- 81. غیاثی گیشی، مهدی؛ مشهدی، علی و غنائی چمن آباد، علی. (1397). اثربخشی آموزش کنشهای اجرایی و نوروفیدبک بر ارتقاء عملکرد تحصیلی دانشآموزان. مجله ی روان شناسی مدرسه، 7(2), 177-195. قائدی، الهام و همتی، قربانعلی (1394). اثربخشی آموزش حافظه کاری رایانهیار بر عملکرد ریاضی دانشآموزان با ناتوانی ریاضی. مطالعات روانشناختی، 11(4): 119- 136. کامیابی، مرضیه؛ تیموری، سعید و مشهدی، علی (1393). اثربخشی آموزش حافظه کاری بر کاهش مشکلات خواندن و بهبود حافظه کاری دانشآموزان نارساخوان. تعلیم و تربیت استثنایی، 14(2): 33- 41. کرمی، جهانگیر؛ مومنی،خدامراد؛ عباسی، زینب (1395). اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی و حافظه فعال بر عملکرد خواندن (دقت، سرعت و درک مطلب)، دانشآموزان نارساخوان. دستآوردهای روانشناختی، 23 (2): 51- 68. کریمی، سمیه و عسگری، سعید (1392). اثربخشی آموزش راهبردهای حافظه فعال بر بهبود عملکرد خواندن دانشآموزان نارساخوان. مجله ی ناتوانیهای یادگیری، 3(1)، 79- 90. کمالینیا، محسن و کاویانی، سمیه (1394). اثربخشی آموزش راهبردهای حافظه فعال بر بهبود عملکرد خواندن دانشآموزان نارساخوان. دومین کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، امارات متحده عربی، دبی. معظمی، سعیده؛ فرخی، نورعلی؛ گودرزی، کوروش و نظری، ملیکا (1395). اثربخشی تقویت حافظه فعال با استفاده از رایانه بر عملکرد خواندن و درک مطلب دانشآموزان نارساخوان. مجله ناتوانیهای یادگیری، 5(3)، 108- 121. مرادیان، زهرا؛ مشهدی، علی؛ آقامحمدیان، حمیدرضا و اصغری نکاح، سید محسن. (1393). اثربخشی قصه درمانی مبتنی بر کنشهای اجرایی بر بهبود بازداری و برنامهریزی/سازماندهی دانشآموزان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزونکنشی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 3(2), 186-204. میرمهدی، سید رضا؛ علیزاده، حمید و سیف نراقی، مریم (1388). تاثیر آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد ریاضیات و خواندن دانشآموزان دبستانی با ناتوانیهای یادگیری ویژه. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 9(1)، 1- 12. ملکپور، مختار؛ آقابابایی، سارا؛ عابدی، احمد و شوشتری، مژگان (1392). اثربخشی آموزش حافظه کاری بر کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانشآموزان با نارسایی در املا. فصلنامه افراد استثنایی، 3(9)، 1- 19. نظری، محمدعلی؛ واحدی، شهرام؛ روشندل راد، محبوبه و کافی، موسی. (1395). نقش حافظه ی کاری بر روند تحولی ادراک زمان در کودکان دبستانی. مجله ی روان شناسی مدرسه، 5(1)، 101-117. Abedi, A., & Agha-babaei, S. (2010). The Effectiveness of working memory training on improving the academic performance of children with dyscalculia. Journal of Clinical Psychology, 2, 4(8), 73- 81.(Persian).
Aghababaei, S., Malekpour, M., & Abedi, A. (2012). Effectiveness of executive functions training on academic performance of children with spelling learning disability. Advances in Cognitive Science, 14(2): 63-72. (Persian).
Akbari Zardkhane, S., & Atari. (2016). Necessity of Measuring and reporting effect size measures in psychological studies. Frooyesh, 5(1), 29-46. (Persian).
Alloway, T. P., & Copello, E. (2006). Working memory: The what, the why, and the how. Educational Research and Reviews, 1(4), 134- 139.
Alloway, T. P. (2007). Working memory, reading, and mathematical skills in children with developmental coordination disorder. Journal of Experimental Child Psychology, 96, 20 - 36.
Alloway, T. P. (2009). Working memory, but Not IQ, Predicts subsequent learning in children with learning difficulties. Europian Journal of Psychological Assessment, 25(2), 1- 7.
Alloway, T. P., & Alloway, R. G. (2010). Investigating the predictive roles of working meory and IQ in academic attainment. Journal of Experimental Child Psychology, 106, 20- 29.
Alloway, T. P., Bible, V., & Lau, G. (2013). Computerized working memory training : Can it lead to gains in cognitive skills in students?. Computers in Human Behavior, 29, 632- 638.
Alloway, T. P., Tewolde, F., Skipper, D., Hijar, D. (2017). Can you spell dyslexia without SLI? Comparing the cognitive profiles of dyslexia and specific language impairment and their roles in learning. Research in Developmental Disabilities. 65, 97- 110.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5, (5th ed). Arlington: American Psychiatric.
Bakhshayesh, A., Barzegar, K., & Moradi, V. (2015). The effect of working memory training on reading performance of boy’s students with learning disability. Psychology of Exceptional Individuals, 6(22), 96- 110.(Persian).
Behrad, B. (2006). Prevalence of learning disabilities in Iranian primary students: A meta Analysis. Journal of Exceptional Children, 5(4), 417- 436.(Persian).
Brandenburg, J., Klesczewski, J., Fischbach, A., Schuchardt, K., Buttner, G., Hasselhorn, M. (2015). Working memory in children with learning disabilities in reading versus spelling: Searching for overlapping and specific cognitive factors. Journal of learning disabilities, 48(6), 622- 634.
Conway, A. R. A., Cowan, N., Bunting, M. F., Therriault, D. J., & Minkoff, S. R. B. (2002). A latent variable analysis of working memory capacity, short-term memory capacity, processing speed, and general fluid intelligence. Intelligence, 30(2), 163-183.
Chooi, W. T. (2012). Working Memory and Intelligence: A Brief Review. Journal of Educational and Developmental Psychology, 2(2): 42- 50.
Dehn, M. J. (2008). Working memory and Academic learning: Assessment and Intervention. New Jersey: WILEY.
Gathercole, S. E., & Alloway, T. P. (2006). Practitioner Review: Short term and working memory impairments in neurodevelopmental disorders: Diagnosis and remedial support. Child Psychology and Psychiatry, 47, 4- 15.
Ghiyasi, M., Mashhadi, A., Ghanaei Chaman Abad, A. (2018). The effectiveness of executive-function training and neuro-feedback on improving students’ academic performance. Journal of School Psychology, 7(2), 177-195. . (Persian).
Ghaedi, E., & Hemmati, G. (2016). The effectiveness of computer-assisted working memory training on mathematical performance of students with mathematic disability. Quarterly Journal of Psychological Studies, 11(4), 119-136. (Persian).
Hamidi, F., & Fayazbakhsh, M. (2016). Effectiveness of working memory training on improving reading skills in dyslexic primary school students. Journal of Instruction and Evaluation. 9(35): 13- 35.(Persian).
Hasanvandi, S., Saleh Ardestani, S., Ghazi, S., Hasanvand, B., & Yadi, F. (2017). Comparison of executive functions in students with and without specific learning disability with the characteristic reading and writing. Yafte, 18(4), 30- 39. (Persian).
Hassanzadeh, S., & Ahmadi, A. (2015). Meta- Analysis of working memory training and its generation effect. Applied Psychological Reaserch Quarterly, 6(1), 25- 46.
Jeffries, S. & Everatt, J. (2004). Working memory: It’s role in dyslexia and a other specific learning difficulties. dyslexia, 11, 196 - 214.
Kamali Nia, M., & Kaviani, S. (2016). Effectiveness of training active working memory strategies on improving reading performance of dyslexic students. Secound International conference on Modern Research in Management, Economics and Humanities. United Emarat Arab, Dubai. (Persian).
Kamyabi, M., Teimory, S., Mashhadi, A. (2014). The effectiveness of working memory training on decreasing reading problems and improving working memory in dyslexic students. Exceptional Education, 2(124), 33-41. (Persian).
Karami, J., Momeni, K., Abbasi, Z. (2017). The effectiveness of metacognitive strategies and working memory training on reading performance (accuracy, speed and comprehension) of students with dyslexia. Journal of Psychology Achievements. 23(2), 51- 68. (Persian).
Karimi, S., & Askari, S. (2013). The effectiveness of working memory strategies training on improvement of reading performance in students with dyslexia. Journal of Learning Disabilities, 3(1), 79- 90. (Persian).
Khodami, N., Abedi, A., & Atashpoor, H. (2011). The effect of working memory and metacognition training on academic function of female students with mathematics learning isabilities. Knowledge & Research in Applied Psychology, 12(11), 45-53. (Persian).
Maehler, C., & Schuchardt, K. (2016). The importance of working memory for school achievement in primary school children with intellectual or learning disabilities, Research in developmental disabilities, 58, 1- 8.
Malekpour, M., Aghababaei., Abedi, A., & Shoshtari, M. (2013). The efficacy of working memory training on executive functions and academic performance of 3rd grade elementary female students with spelling learning disability, Psychology of Exceptional Individual. 3(9), 1- 20. (Persian).
Moradian, Z., Mashhadi, A., Aghamohammadian, H., Asghari Nekah, M. (2014). The effectiveness of narrative therapy based on executive functions on the improvement of inhibition and planning/organizing performance of student with ADHD. Journal of School Psychology, 3(2), 186-204. (Persian).
Moazemi, S., Farrokhi, N., Goodarzi, K., & Nazari, M. (2016). The effectiveness of working memory strategies training by using of computerized on improvement of reading performance and comprehension reading in students with dyslexia.. Journal of Learning Disabilities, 5(3), 108- 121. (Persian).
Mirmehdi, S. R., Alizadeh, H., & Seif Naraghi, M. (2009). The impact of training executive functions on mathematics and reading performance in primary students with specific learning disabilities. Journal of Exceptional Children, 9(1), 1- 12. (Persian).
Nazari, M., Vahedi, S., Roshandel Rad, M., Kafi, M. (2016). The role of working memory in the process of transformation time perception in school-age children. Journal of School Psychology, 5(1), 101-117. (Persian).
Omidvar, A., Dana, A., Hamzeh Sabzi, A., Pourpanahi Koltapeh, M. (2018). The effect of education based on developmental physical education on working memory of elementary school students. Journal of School Psychology, 7(1), 83-101. (Persian).
Pham, A. V; Hasson, R. M. (2014). Verbal and Visuospatial Working Memory as Predictors of Children’s Reading Ability. Archives of Clinical Neuropsychology, 29, 467- 477.
Rabiee, A., & Kakabaraee, K. (2016). The effectiveness of strengthening visual-motor and perceived visual acuity programs on dictation dysfunction. Studies of Psychology and Educational Sciences, 2(3), 25- 34. (Persian).
Redick, T. S. (2015). Working memory training and interpreting interactions in intelligence interventions. Intelligence, 50, 14- 20.
Riter, A., Tucha, O. & Iange, K. W. (2005). Executive functions in children with dyslexia. Newpsychologia, 40, 44- 55.
Safarpour, N., Vafaee, M., & Afrooz, G. (2011). Naming speed and performance in three components of working memory in dyslexic and normal children. Iranian Journal of Exceptional Children, 11(1), 1- 21. (Persian).
Samadi, M., Abedi, A., Shamsi, A., & Ahmadzadeh, M. (2015). Meta- Analysis of the efficacy of psychological and educational interventions to improve academic performance of students with dyslexia. Journal of Psychology, 19(3), 270- 285. (Persian).
Shamsi, A. H., Abedi, A., Samadi, M., & Ahmadzadeh, M. (2013). A meta- Analysis of the efficacy of psychological and educational interventions to improve academic performance of students with mathematics learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 2(4), 177- 185. (Persian).
Sharifi, A. A., & Davari, R. (2012). Prevalece of learning disabilities in first and second grade students of elementary school in Chaharmahal va Bakhtiari Province. Journal of Learning Disabilities, 1(2), 63- 76. (Persian).
Sharifi, A. A., Zare, H., & Heidari, M. (2013). Comparing working memory in dyslexic and normal students. Journal of Learning Disabilities, 2(3), 136- 142. (Persian).
Sheykholeslami, A., Bakhshayesh, A. R., Barzegar, K., & Moradi, V. (2017). The effectiveness of working memory training on reading performance and memory capacity of students with reading disability. Journal of Clinical Psychology, 9(2), 47- 58. (Persian).
Siadatian, S., & Ghamarani, A. (2014). Meta - Analysis of psychological -educational interventions effectiveness on academic performance of dyslexic students. Journal of Learning Disabilities, 3(2): 125- 131. (Persian).
Soltani, S., Alizadeh, H., Hashemi, J., Sarami, G., & Soltani, S.(2013). Effectiveness of working memory computer assisted program on executive functions in students with mathematic disorder. Journal of Research in Behavioral Sciences, 11(3), 208- 218. (Persian).
Shiran, A., & Breznitz, Z. (2011). The effect of information processing in the working memory of dyslexic and skilled readers. Experimental Child psychology, 87, 239-266.
Swanson, H. L., Jerman, O. (2007). The influence of working memory on reading growth in subgroups of children with reading disabilities. Journal of experimental child psychology. 96, 249- 283.
Tafti, M., Robat, F., Hashemi, Z. (2017). Examining the effect of attention-increasing games on the math performance and attention of students with dyscalculia. Journal of Learning Disabilities, 6(3), 30- 52. (Persian).
Zamani, A. & Pouratashi, M. (2018). The relationship between academic performance and working memory, self-efficacy belief, and test anxiety. Journal of School Psychology, 6(4), 25-44. (Persian).
Zolfi, V., & Rezaee, A. (2015). The effect of working memory computer assisted intervention on mathematics anxiety, working memory and performanceing mathematics among students with mathematics learning disabilities. Journal of Instruction and Evaluation, 8(30), 75-36. (Persian).
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,873 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,848 |