تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 366 |
تعداد مقالات | 3,246 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,764,934 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,250,424 |
ارتقاء بهرهوری آبیاری گندم در ایران (بخش اول: از دیدگاه سامانة آبیاری و مدیریت آب) | ||
مدل سازی و مدیریت آب و خاک | ||
مقاله 11، دوره 4، شماره 1، 1403، صفحه 171-193 اصل مقاله (1.69 M) | ||
نوع مقاله: فنی و ترویجی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/mmws.2023.11937.1189 | ||
نویسندگان | ||
مسعود پورغلام آمیجی* 1؛ ایمان حاجی راد1؛ جاوید نایبی2؛ سید راشد علوی3؛ فرناز نوذری4؛ منصوره اکبرپور5 | ||
1دانشجوی دکتری/ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
2کارشناس ارشد/ بخش امور آبیاری و زهکشی، شرکت مهندسین مشاور یکم، تهران، ایران | ||
3مدیر امور کشاورزی، اجتماعی و اقتصادی/ شرکت مهندسین مشاور یکم، تهران، ایران | ||
4دانشجوی کارشناسی ارشد/ گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
5دانشآموختة کارشناسی ارشد/ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
چکیده | ||
در بسیاری از کشورها مانند ایران، کشت آبی عامل اصلی تولید غذا بوده و آبیاری نقش کلیدی در افزایش تولید محصولات کشاورزی در 50 سال گذشته داشته است. یکی از مشکلات بزرگ تولید گندم، کمبود منابع آب است. بنابراین، ضرورت استفادة بهینه از منابع آب موجود و قابل استحصال و افزایش کارایی مصرف آب امری اجتنابناپذیر است. آزمایشها و تجارب نیمقرن اخیر در علم و فن آبیاری نشان داده است که تأثیر نهادههای مختلف از قبیل بذور اصلاح شده، کودهای شیمیایی، عملیات مناسب کاشت، داشت و برداشت هنگامی تأثیر مثبت و مناسب در رشد گیاه دارد که مدیریت آبیاری که شامل مجموعه اقداماتی است که آب را به مقدار مشخص و در زمان مورد نیاز در اختیار گیاه قرار میدهد، به نحو مطلوبی انجام شده باشد. طبق اصل پارِتو، مناطقی که 80 درصد کشت و تولید گندم (آبی و دیم) در آنها انجام میشود، مناطق اصلی تولید گندم هستند. بر همین اساس، 13 استان گلستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، همدان، اردبیل، لرستان، مرکزی، خوزستان، فارس، خراسان رضوی، کردستان و زنجان، بهعنوان مناطق اصلی تولید گندم در ایران شناسایی شده و در این مطالعه نیز تمرکز اصلی بر روی این مناطق بود. تحلیل جامع بیانگر آن بود که وسعت پیشنهادی برای اجرای سامانة آبیاری موضعی نواری (تیپ) در سال زراعی 1400-1399، برابر 75000 هکتار بوده که 53523 هکتار (4/71 درصد) آن متعلق به 13 استان اصلی تولیدکننده یا همان مناطق عمدة تولید گندم است. همچنین، نتایج نشان داد که کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی با توسعة روش آبیاری موضعی نواری در مناطق اصلی تولید گندم منجر به کاهش 1/134 میلیون مترمکعب آب کشاورزی میشود. هزینة اجرایی این راهکار بر اساس متوسط اجرای هر هکتار آبیاری موضعی 400 میلیون ریال، 21409 میلیارد ریال در سال 1400 است. در نتیجه بهکارگیری سامانة نوین آبیاری بهعنوان یک ابزار مدیریتی میتواند منجر به ارتقاء بهرهوری آب گندم در کشور شود. | ||
کلیدواژهها | ||
شکاف بهرهوری؛ عملکرد بالقوه؛ سامانههای نوین آبیاری؛ بهرهوری اقتصادی | ||
مراجع | ||
References Abbasi, F., Sohrab, F., & Abbasi, N. (2017). Evaluation of irrigation efficiencies in Iran. Irrigation and Drainage Structures Engineering Research, 17(67), 113-120. doi:10.22092/aridse.2017.109617 .[In Persian] Abd El-Rahman, G. (2009). Water use efficiency of wheat under drip irrigation systems at Al-Maghara Area, North Sinai, Egypt. American-Eurasian Journal Agriculture & Environment Science, 5(5), 664-670. doi:10.21608/jssae.2009.90464 Afshar, H., Sharifan, H., Ghahraman, B., & Bannayan Avval, M. (2021). Economic study of the application of drip irrigation method (Tape) in wheat cultivation. Journal of Water Management in Agriculture, 7(2), 31-46. dor:20.1001.1.24764531.1399.7.2.3.2. [In Persian] Afshar, N.R., & Fahmi, H. (2019). Impact of climate change on water resources in Iran. International Journal of Energy and Water Resource, 3(1), 55-60. doi :10.1007/s42108-019-00013-z Ahmadaali, K., Liaghat, A., & Pourmohseni, A. (2016). Investigating the challenges and environmental impacts of drip tape irrigation. Journal of Water Management in Agriculture, 3(1), 59-72. https://wmaj.iaid.ir/article_87317.html .[In Persian] Arafa, Y.E., Wasif, E.A., & Mehawed, H.E. (2009). Maximizing water use efficiency in wheat yields based on drip irrigation systems. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3(2), 790-796. http://www.insipub.com/.../790-796.pdf Chouhan, S.S., Awasthi, M.K., & Nema, R.K. (2015). Studies on water productivity and yields responses of wheat based on drip irrigation systems in clay loam soil. Indian Journal of Science and Technology, 8(7), 650-654. doi:10.17485/ijst/2015/v8i7/64495 Dar, E.A., Brar, A.S., & Singh, K.B. (2017). Water use and productivity of drip irrigated wheat under variable climatic and soil moisture regimes in North-West, India. Agriculture, Ecosystems and Environment, 248, 9-19. doi:10.1016/j.agee.2017.07.019 Dehghanian, E., & Afzalinia, S. (2018). Water productivity and corn yield in corn-wheat rotation affected by irrigation and tillage methods. Journal of Water Research in Agriculture, 32-1(1), 15-27. doi:10.22092/jwra.2018.116597. In Persian] Fang, Q., Zhang, X., Shao, L., Chen, S., & Sun, H. (2018). Assessing the performance of different irrigation systems on winter wheat under limited water supply. Agricultural Water Management, 196, 133-143. doi:10.1016/j.agwat.2017.11.005 Gany, A.H.A., Sharma, P., & Singh, S. (2019). Global review of institutional reforms in the irrigation sector for sustainable agricultural water management, including water users’ associations. Irrigation and drainage, 68(1), 84-97. doi:10.1002/ird.2305 Ghadami Firouzabadi, A., & Baghani, J. (2019). Effects of different wheat planting patterns in drip tape irrigation on yield and water productivity of bread wheat in Hamedan. Iranian Journal of Irrigation & Drainage, 13(2), 528-539. dor:20.1001.1.20087942.1398.13.2.22.0. [In Persian] Ghadami Firouzabadi, A., Baghani, J., Jovzi, M., & Albaji, M. (2021). Effects of wheat row spacing layout and drip tape spacing on yield and water productivity in sandy clay loam soil in a semi-arid region. Agricultural Water Management 251, 106868. doi:10.1016/j.agwat.2021.106868 Ghadami Firouzabadi, A., Chaichi, M., & Seyedan, S. (2017). Effects of different irrigation systems on yield, some agronomic traits, and water productivity of different wheat genotypes and their economic assessment in Hamedan. Journal of Water Research in Agriculture, 31-2(2), 139-149. doi:10.22092/jwra.2017.113159. [In Persian] Heydari, N. (2022a). Review and analysis of policies and plans of enhancing wheat production and water productivity in Iran. Journal of Water Management in Agriculture, 9(1), 73-88. dor:20.1001.1.24764531.1401.9.1.6.7. [In Persian] Heydari, N. (2022b). Wheat water productivity in Iran compared with data of some countries. Journal of Water Research in Agriculture, 35(4), 421-435. doi:10.22092/jwra.2022.356037.892. [In Persian] Kharrou, M.H., Er-Raki, S., Chehbouni, A., Duchemin, B., Simonneaux, V., LePage, M., Ouzine, L., & Jarlan, L. (2011). Water use efficiency and yield of winter wheat under different irrigation regimes in a semi-arid region. Agricultural Sciences in China, 2(03), 273-282. doi:10.4236/as.2011.23036 Liu, Y., Xu, H., Wang, Y., Cui, P., Sun, C., Zhu, Z., & Wang, Y. (2024). Life cycle water footprint and carbon footprint analysis of coal gasification to clean fuel dimethyl ether. Fuel, 357, 129884. doi:10.1016/j.fuel.2023.129884 Lv, Z., Diao, M., Li, W., Cai, J., Zhou, Q., Wang, X., Dai, T., Cao, W., & Jiang, D. (2019). Impacts of lateral spacing on the spatial variations in water use and grain yield of spring wheat plants within different rows in the drip irrigation system. Agricultural Water Management, 212, 252-261. doi:10.1016/j.agwat.2018.09.015 Mansour, H.A., Abd El-Hady, M., Bralts, V.F., & Engel, B.A. (2016). Performance automation controller of drip irrigation systems using saline water for wheat yield and water productivity in Egypt. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 142(10), 05016005. doi:10.1061/(ASCE)IR.1943-4774.0001042 Moayyeri, M., Dehghanian, E., Dastfal, M., & Farhadisadr, A. (2013). Determining the water use efficiency potential of wheat cultivars in different irrigation methods (sprinkler, drip and surface) in different climatic conditions of the Iran. Agricultural Research Education and Extention Organization (AREEO), Alborz, Karaj, Research Project (R-1067820). Naderi, N. (2018). Irrigation efficiency and water productivity in the fields of Semnan province (Shahrood). Iranian Journal of Irrigation & Drainage, 12(4), 894-902. https://idj.iaid.ir/article_79401.html. [In Persian] Nayebi, J., Pourgholam-Amiji, M., Hajirad, I., Alavi, S. R., Nozari, F., & Akbarpour, M. (2024). Improving Wheat Irrigation Productivity in Iran (Part Two: From the View Point of Mechanization and Farm Management). Water and Soil Management and Modelling, 4(1), 190-211. doi: 10.22098/mmws.2023.11938.1190. [In Persian] Oron, G., DeMalach, J., & Bearman, J.E. (1986). Trickle irrigation of wheat applying renovated wastewater 1. Journal of the American Water Resources Association, 22(3), 439-446. doi:10.1111/j.1752-1688.1986.tb01898.x Pandey, P., Mishra, A.R., Verma, P.K., & Tripathi, R.P. (2023). Study and implementation of smart water supply management model for water drain region in India. In VLSI, Microwave and Wireless Technologies (pp. 711-721). Springer, Singapore. doi:10.1007/978-981-19-0312-0_71 Pourgholam-Amiji, M., Khoshravesh, M., Divband Hafshejani, L., & Ghadami Firouzabadi, A. (2022). The effect of irrigation with treated magnetic effluent on water productivity of maize. Iranian Journal of Irrigation & Drainage, 16(1), 243-253. dor:20.1001.1.20087942. Rahimian, M,H., Mostafavi, S.A.A., Darvishpour, H.R., & Shirantafti, M. (2016). Technical points of implementing tape irrigation in the field. Organization of Agricultural-Jihad of Yazd Province, Agricultural Research Education and Extention Organization (AREEO), Iranian National Salinity Research Center, Yazd, Iran. Safarzadeh, S., Saremi, M., Farshid, A., & Dehghani, M. (2021). Investigation yield, yield components and water efficiency of wheat in three systems: surface, sprinkler and strip drip irrigation. Iranian Journal of Irrigation & Drainage, 15(1), 87-97. dor:20.1001.1.20087942.1400.15.1.8.8. [In Persian] Saleem, M., Waqas, A., & Ahmad, R.N. (2010). Comparison of three wheat varieties with different irrigation systems for water productivity. International Journal of Agriculture and Applied Sciences (Pakistan), 2(1), 7-10. Shirinzadeh, N., Bigluei, M.H., Akhavan, K., & Mohammadi, A. (2017). Effect Irrigation methods at different levels of wheat water requirement on water yield and productivity in Moghan region. 8th Scientific Conference on Watershed Management and Management of Water and Soil Resources. Iranian Association of Irrigation and Water Engineering, Kerman, Iran. https://civilica.com/doc/771973. [In Persian] Tavousi, M., & Tavanapour, I. (2020). Comparison of wheat yield and physical water productivity in surface and drip irrigation, 10th National Conference on Agriculture and Sustainable Natural Resources, Tehran, Iran. https://civilica.com/doc/1036978. [In Persian] Torknezhad A., Aghaee-Sarbarzeh, A., Jafari, H., Shirvani, A., Roeentan, R., Nemati, A., & Shahbazi, Kh. (2006). Study and economic evaluation of drip (tape) irrigation method on wheat compared to surface irrigation in water limited areas. Pajouhesh & Sazandegi, 19(3), 36-44. https://www.sid.ir/paper/19366/fa [In Persian] Wang, J., Gong, S., Xu, D., Yu, Y., & Zhao, Y. (2013). Impact of drip and level-basin irrigation on growth and yield of winter wheat in the North China Plain. Irrigation Science, 31(5), 1025-1037. doi;10.1007/s00271-012-0384-7 Yin, Z., Luo, Q., Wu, J., Xu, S., and Wu, J. (2021). Identification of the long-term variations of groundwater and their governing factors based on hydrochemical and isotopic data in a river basin. Journal of Hydrology, 592, 125604. doi:10.1016/j.jhydrol.2020.125604 Zou, X., Li, Y. E., Gao, Q., & Wan, Y. (2012). How water saving irrigation contributes to climate change resilience—a case study of practices in China. Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change, 17(2), 111-132. doi:10.1007/s11027-011-9316-8 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 669 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 391 |