آمار

تعداد نشریات30
تعداد شماره‌ها437
تعداد مقالات3,835
تعداد مشاهده مقاله6,343,870
تعداد دریافت فایل اصل مقاله4,259,710
خیرالدین, رضا, اشکور دلیلی, سینا. (1403). بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر جریان‌های جمعیتی در تعادل بخشی فضایی مجموعه شهری قزوین تأکید بر حمل‌ونقل منطقه‌ای. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1(3), 79-98. doi: 10.22098/gsd.2025.16673.1079
رضا خیرالدین; سینا اشکور دلیلی. "بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر جریان‌های جمعیتی در تعادل بخشی فضایی مجموعه شهری قزوین تأکید بر حمل‌ونقل منطقه‌ای". سامانه مدیریت نشریات علمی, 1, 3, 1403, 79-98. doi: 10.22098/gsd.2025.16673.1079
خیرالدین, رضا, اشکور دلیلی, سینا. (1403). 'بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر جریان‌های جمعیتی در تعادل بخشی فضایی مجموعه شهری قزوین تأکید بر حمل‌ونقل منطقه‌ای', سامانه مدیریت نشریات علمی, 1(3), pp. 79-98. doi: 10.22098/gsd.2025.16673.1079
خیرالدین, رضا, اشکور دلیلی, سینا. بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر جریان‌های جمعیتی در تعادل بخشی فضایی مجموعه شهری قزوین تأکید بر حمل‌ونقل منطقه‌ای. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 1(3): 79-98. doi: 10.22098/gsd.2025.16673.1079

بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر جریان‌های جمعیتی در تعادل بخشی فضایی مجموعه شهری قزوین تأکید بر حمل‌ونقل منطقه‌ای

جغرافیا و توسعه فضایی
دوره 1، شماره 3، آبان 1403، صفحه 79-98    اصل مقاله (1.47 M)
نوع مقاله: علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/gsd.2025.16673.1079
نویسندگان
رضا خیرالدین* ؛ سینا اشکور دلیلی
گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
چکیده
تحلیل الگوی آمدوشد در شهرهای یک مجموعه شهری نیاز به شناخت و سنجش مؤلفه‌های اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و ... زیادی دارد. شناخت و سنجش مؤلفه‌های اصلی مؤثر بر الگوهای آمدوشد در شهرهای مجموعه‌های شهری با در نظرگیری پتانسیل‌های محیطی، جمعیت استقراریافته وضع موجود و قطب‌های فعالیتی و مراکز جمعیتی، حجم ترافیک و حمل‌ونقل درصدد است که با استفاده از داده‌ها و مشاهدات میدانی و همچنین بر اساس مستندات و اطلاعات برگرفته از سازمان‌های ذی‌ربط به تجزیه‌وتحلیل بپردازد. این پژوهش درصدد است که با کمک 4 مؤلفه اصلی متوسط بعد خانوار، میانگین درآمد خانوار، میانگین قیمت واحد مسکونی و نرخ فعالیت شهرها و دهستان‌های مجموعه شهری قزوین با دارا بودن یک شهر اصلی و 6 شهر پیرامونی با توجه به ساختار فضایی شبکه‌های ارتباطی و موقعیت قرارگیری و فاصله شهرها از مرکز به بررسی و تجزیه‌وتحلیل پرداخته و درنهایت میزان تغییرات نرخ مؤلفه‌ها با توجه به فاصله شهرها از شهر مرکز (قزوین) به دست آورد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است، پارادایم حاکم بر فضای پژوهش نیز از نوع اثبات‌گرا، هدف یا رویکرد آن توصیف محور با کمک تحلیل داده‌ها و اطلاعات و ازنظر استراتژی پژوهش، از نوع استدلال قیاسی و ازلحاظ روش نیز ترکیبی است؛ بر این اساس تغییر آمدوشد، میزان حجم حمل‌ونقل به تعادل بخشی در ساختار مجموعه شهری قزوین با مؤلفه‌های درآمد خانوار، قیمت واحدهای مسکونی نوساز و نرخ فعالیت رابطه مستقیم و با مؤلفه بعد خانوار رابطه معکوس دارد، در نهایت جریان فضایی جمعیتی از شهرهای پیرامونی به شهر قزوین و الوند بالا می‌باشد
کلیدواژه‌ها
حمل‌ونقل منطقه‌ای؛ تعادل فضایی؛ جریان جمعیتی؛ مجموعه شهری قزوین
مراجع
  1. علی بابایی درمنی، محمدرضا. (۱۳۸۱). نقش شهرهای کوچک در توزیع فضایی جمعیت (مطالعه موردی: استان سیستان و بلوچستان). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
  2.   برکپور، ناصر. (۱۳۸۳). دایره‌المعارف مدیریت شهری. فصلنامه مدیریت شهری، ۱۷، ۹۸–۱۰۹.
  3.   فنی، زهره، بیرانوندزاده، مریم، سلطان‌زاده، اکبر، و امیری، حکمت. (۱۳۹۳). تعادل‌بخشی فضایی نظام شهری استان لرستان با رویکرد برنامه‌ریزی سرزمین. فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی شهری، ۸، ۱۱۱–۱۳۱.
  4.   قربانپور، مریم، خیرالدین، رضا، و دانشپور، سیدعبدالهادی. (۱۴۰۲). ارائه یک چارچوب مفهومی انعطاف‌پذیر برای تعریف «خانه دوم»: یک مرور سیستماتیک. پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، ۱۲(۴)، ۱۹–۴۲. https://doi.org/10.22067/jrrp.v12i4.2305-1080
  5.   قربانپور، مریم، خیرالدین، رضا، و دانشپور، سیدعبدالهادی. (۱۴۰۳a) مطالعات خانه دوم در ایران: بررسی سیستماتیک وضعیت ساختاری و محتوایی مقالات علمی-پژوهشی و مسیرهای آینده. تحقیقات روستایی، ۱۵(۱)، ۷۲–۹۳. https://doi.org/10.22059/jrur.2023.363197.1860
  6.   حکیم‌زاده اصل، وحید، و خیرالدین، رضا. (۱۳۹۵). کاربرد تعادل اشتغال-مسکن در ارزیابی تعادل فضایی شهرهای جدید (مطالعه موردی شهر جدید پردیس در منطقه کلان‌شهری تهران، ایران). مدرس علوم انسانی (برنامه‌ریزی و آمایش فضا)، ۲۰(۳)، ۱۰۵–۱۲۹.
  7. خیرالدین، رضا. (۱۳۸۸). تحلیلی زمین‌مرجع بر سیاست‌های حکمرانی شهری در کلان‌شهر تهران (سال‌های 1993–2007): به سوی ادغام شهری یا جدایی فضایی؟. هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، ۲(۴۲)، ۷۱–۸۲. https://doi.org/20.1001.1.22286020.1389.2.42.7.6
  8.   خداداد، مهدی، نخعی، مهدیه، و امیدزاده، حانیه. (۱۳۹۲). نقش شهرهای کوچک در برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای (مطالعه موردی: استان گلستان). فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری چشم‌انداز زاگرس، ۴(۲۱)، ۷۷–۹۰. https://doi.org/10.30495/jzpm.2022.28776.3964
  9.   خراشادی‌زاده، حسین، سلیمانی مهرنجانی، محمد، تولایی، سیمین، خیرالدین، رضا، و عبدلی، قهرمان. (۱۴۰۱). تبیین نظام شهری منطقه کلانشهری تهران. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۲(۶۵)، ۴۰۳–۴۲۲. https://doi.org/10.52547/jgs.22.65.403
  10.   خیرالدین، رضا، مومنی، سپیده، پالوج، مجتبی، و دانشپور، عبدالهادی. (۱۴۰۳). شکل‌گیری پدیده مسکن دوم و تحول در جامعه روستایی با جریان جمعیتی از شهر به روستا (موردپژوهی: روستاهای منطقه الموت استان قزوین). روستا و توسعه، ۲۷(۱)، ۱۰۹–۱۳۴. https://doi.org/10.30490/rvt.2024.362677.1534
  11.   خیرالدین، رضا، و نادری، مهدی. (۱۳۹۴). توفیق و ناکامی در ساماندهی مناطق کلان‌شهری؛ مقایسه تطبیقی محور شرق کلان‌شهر تهران با محور شرق کلان‌شهر پاریس. باغ نظر، ۱۲(۳۷)، ۱۷–۳۰.
  12.   رازپور، مهدی، خیرالدین، رضا، و دانشپور، عبدالهادی. (۱۳۹۶). تبیین گونه‌ای متفاوت از تولید فضای غیررسمی در شهرستان مرزی بانه؛ انباشت سرمایه و تعمیق فقر. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، ۲۲(۴)، ۱۷–۲۸. https://doi.org/10.22059/jfaup.2018.242770.671831
  13.   خیرالدین، رضا، صلاحی مقدم، علیرضا، و طاهری، فاطمه. (۱۴۰۰). بررسی و تحلیل سازمان فضایی منطقه کلانشهری تهران با استفاده از جریان فضایی جمعیتی. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، ۲۶(۴)، ۲۷–۳۷. https://doi.org/10.22059/jfaup.2022.319865.672599
  14. ساسان‌پور، فرزانه. (۱۳۹۰). مبانی توسعه فیزیکی کلان‌شهرها با تأکید بر کلان‌شهر تهران. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهری تهران.
  15.   توکلی‌نیا، جمیله، کانونی، رضا، و شریفی، ایوب. (۱۳۹۳). ارزیابی نظام‌های شهری در مناطق نه‌گانه کشور بر اساس فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP). فصلنامه برنامه‌ریزی شهری، ۵، ۷۷–۹۹.
  16.   وارثی، حمیدرضا، و کمالی باغراهی، اسماعیل. (۱۳۹۵). ارزیابی و تحلیل وضعیت اشتغال در شهرهای جدید (نمونه موردی: شهر جدید بهارستان). فصلنامه برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، ۲(۲۱)، ۵۷–۷۶. https://doi.org/10.22108/sppl.2016.21630
  17. Kheyroddin, R., Alalhesabi, M., & Maleki, F. (2024). Spatial Analysis of Educational Inequalities and Evaluation of its Affecting Factors: the Period of Before and During the COVID-19 Epidemic in Iran. Spatial Analysis and Policy, 17(3), 891-921. doi: 10.1007/s12061-024-09567-w.
  18. Azhdari, A., Taghvaee, A. A., & Kheyroddin, R. (2018). Spatiotemporal analysis of Shiraz metropolitan area expansion during 1986–2014: using remote sensing imagery and landscape metrics. Int J Architect Eng Urban Plan, 28(2), 163-173. DOI: 10.22068/ijaup.28.2.163.
  19. Babaei Darmani, A. (2002). The role of small towns in spatial distribution of population (Case study: Sistan and Baluchestan province). Master thesis of geography, Sistan and Baluchestan University, [In Persian].
  20. Barkpour, N. (2004). Encyclopedia of Urban Management. Urban Management Quarterly, 17, 98 – 109. [In Persian].
  21. Cervero, R. & Landis, J. (1997). The transportation – land use conection still matters.access Magazine, 1, https://escholarship.org/uc/item/7x87v1zk.
  22. Cervero, R. (1989). Jobs – housing balance & regional mobility. Journal of the American Planning Association, 55, 136-150. https://doi.org/10.1080/01944368908976014.
  23. Fanni, Z., Biranvandzadeh, M., and Soltanzadeh, A. & Amiri, H. (2014). Spatial Balancing of Urban System of Lorestan Province with the Approach of Territory Planning. Journal of Urban Planning Studies, 8, 131-111, [In Persian].
  24. Frank, L. D. (1994). An Analysis of relationship between urban form (density, mix, and jobs: housing balance) and travel behavior (mode choice, trip generation, trip length, and travel time). final technical report, https://doi.org/10.1016/0965-8564(96)81158.
  25. Ghaderi M., & Kheyroddin R., (2020). New towns as deconcentration or another concentration in the metropolis: evidence from Parand New Town in the Tehran Metropolitan Area. International journal of urban sciences, 24(1), 69-87. DOI: 10.1080/12265934.2019.1604249.
  26. Ghorbanpour, M., Kheyroddin, R., & Daneshpour, S.A. (2023). Providing a Flexible Conceptual Framework to Define “Second Home”: A Systematic Review. Journal of Research and Rural Planning 12 (4), 19-42. doi: 10.22067/jrrp.v12i4.2305-1080 [In Persian].
  27. Ghorbanpour, M., Kheyroddin, R., & Daneshpour, S.A. (2024). a, Second home studies in Iran: A systematic review of the structural and content status of scientific-research articles and future directions. Journal of Rural Research 15 (1), 72-93. doi: 10.22059/jrur.2023.363197.1860 [In Persian].
  28. Giuliano, G. (1991). Is jobs – housing balance a transportain issue?. University of California Transportation center, 305-312. https://escholarship.org/uc/item/4874r4hg.
  29. Hakimzadeh Asl, V., & Kheyroddin, R. (2016). The Application of Jobs-Housing Balance in Spatial Balancing Assessment of New Towns (Case study of Pardis New Town in Tehran Metropolitan Region, Iran). The Journal of Spatial Planning, 20(3), 105-129. [In Persian].
  30. Hamilton, B.W., & Roll, A., (1982). Wastefull commuting time. Journal of political economy, 1035 – 1053. http://dx.doi.org/10.1086/261107.
  31. Hedayatifard, M., & Kheyroddin, R. (2017), a. “The production of exclusive spaces in coastal pre-urban areas: Causes and motivations: Middle shoreline of Caspian Sea in north of Iran”. Journal of Coastal Conservation, 21(3), 333-341, https://doi.org/10.1007/s11852-017-0510-z.
  32. Johari, Z., & Moradi Masihi, V., (2011). The study of the effects of creating new cities in balancing the living space and regional employment; Case study: New Town of Andisheh. Journal of Amayeshe Sarzamin, 5, 93-110.[In Persian].
  33. Kheyroddin, R., & Ghaderi, M. (2023). Railways and urban expansion: How does rail transport affect urban expansion in metropolitan areas? (Warsaw and Copenhagen case). International Planning Studies, 28 (2), 124-141. DOI: 10.1080/13563475.2022.2137476.
  34. Kheyroddin, R., Momeni, S., Palouj M., & Daneshpour Abdolhadi., M. (2021). b. Investigating the side-effects and consequences of the formation of second homes in Alamut rural areas, Central Alborz of Iran, TeMA. Journal of Land Use. Mobility and Environment, 14 (3), 381-394. https://doi.org/10.6093/1970-9870/7932.
  35. Kheyroddin, R. (2010). A geo-referenciel analysis on urban governance policies in Tehran metropolis (The years 1993-2007) Toward urban integration or spatial segregation?. Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning 2 (42), 71-82. dor: 20.1001.1.22286020.1389.2.42.7.6 [In Persian].
  36. Kheyroddin, R., & Hedayatifard, M., (2017), b. Social segregation to exclusive public shoreline access: Coastal gated communities on the middle shoreline of the Caspian Sea in northern Iran. Journal of Urban Planning and Development, 143 (3), 05017006. https://doi.org/10.1061/(ASCE)UP.1943-5444.0000399.
  37. Khodadad, M., Nekha'i, M., & Omidzadeh, H., (2014). The Role of Small Towns in Regional Development Planning (Case Study: Golestan Province). Geography and Urban Planning Quarterly of Zagros Landscape, 4(21), 77-90. doi: 10.30495/jzpm.2022.28776.3964, [In Persian].
  38. Khorashadi Zadeh, H., Solimani mehranjani, M., Tavallaei, S., kheyroddin, R., Abdoli, G., (2022). The Explanation of Urban System Transformations in the Tehran's megalopolis region. Jgs, 22 (65), 403-422. doi:10.52547/jgs.22.65.403 [In Persian].
  39. Lau, J. C. Y., (2010). The influence of suburbanization on the access to employment of workers in the new towns: A case study of Tin Shui Wai, Hong Kong. Habitat international, 34(1), 38-45, https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2009.05.002.
  40. Loo, B, P. & Chow A.S., (2011). Jobs – housing balance in an era of population decentralization: An analytical framework and a case study. Journal of transport Geography, 19, 562- 552, DOI: 10.1016/j.jtrangeo.2010.06.004.
  41. Momeni, S., Kheyroddin, R., Palouj, M., & Daneshpour, S. (2024). b. 'Second Home Development and Transformation in Rural Areas with the Population Flow from City to Village; Evidence from the Villages of the Alamut Region of Qazvin Province in Iran'. Village and Development, 27(1), 109-134. doi: 10.30490/rvt.2024.362677.1534 [In Persian].
  42. Naderi, M., & Kheyroddin, R., (2016). Success and Failure in Metropolitan Regions Organization Comparative comparison of east pivot of metropolis Tehran and east pivot of metropolis Paris. BAGH-E NAZAR, 12 (37), 17-30. [In Persian].
  43. Peng Z – R., (1997). The jobs – housing balance & urban commuting. Urban studies, 34, 1235 – 1215. https://doi.org/10.1080/0042098975600.
  44. Petrişor, A. I. (2010). Orientation of communication routes and balanced regional development. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 5(7 (16), 32-45,
  45. Razpour, M., Kheyroddin, R., & Daneshpour, AA., (2018). Explaining a different kind of informal space production in Baneh border County; capital accumulation and poverty deepening, Journal of Fine Arts: Architecture & Urban Planning, 22 (4), 17-28, doi: 10.22059/jfaup.2018.242770.671831 [In Persian].
  46. Razpour M., & Kheyroddin R., (2016). Informal economy and urban spatial changes in the border town Baneh. A case study from the Iranian-Iraqi border. International Journal of Contemporary Economics & Administrative Sciences, 6(1), 66-86.
  47. Salahi Moghadam, A., Kheyroddin, R., & Taheri, F., (2021). Analyzing Spatial Organization of Tehran Metropolitan Area Using ‌Demographic Flow, The Journal of Fine Arts: Architecture and Urban Planning, 26(4), 27-37. doi: 10.22059/jfaup.2022.319865.672599, [In Persian].
  48. Sasan Pour, F., (2011). The Basics of the Physical Development of Metropolises with Emphasis on Tehran Metropolis. Center for Urban Studies and Planning in Tehran, doi: 10.30473/grup.2023.34731.1952,, [In Persian].
  49. Soleimani, A., Kheyroddin, R., & Piroozi, R., (2017). Metastatic spread of luxury second homes in rural areas: a new type of spatial development in the tehran metropolitan region: a study of damavand county Iran. Journal of Architectural and Planning Research, 34 (1), 71-88.
  50. Tavakoli Nia, J., Kanooni, R. & Sharifi, A. (2014). Evaluation of Urban Systems in Nine Regions of the Country Based on Analytical Hierarchy Process (AHP). Quarterly of Urban Planning, 5, 77-99. [In Persian].
  51. Varesi, H., & Kamali Baghrahi, I., (2016). Evaluation and Analysis of the Situation of Employment in New Towns (Case Study: New Town of Baharestan). Journal of Spatial Planning (Geography), 2 (21), 57-76. doi: 10.22108/sppl.2016.21630, [In Persian].
  52. Zhang, D. (2013). Effects of Jobs-Residence Balance on Commuting Pattern: An Analysis using Spatial Error Seemingly Unrelated Regression Model on Ten U.S. Counties. A Thesis Submitted to the Graduate Faculty of Rensselaer Polytechnic Institute in Partial Fulfillment of the Requirements for the degree of Master of Science, 1-30, https://doi.org/10.3141/2500-10.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 208
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 117


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب