تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 362 |
تعداد مقالات | 3,209 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,713,651 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,221,077 |
پایش و بررسی محدودههای هشدار فرسایش بادی در شمال غرب استان گلستان (مطالعة موردی: شهرستانهای آق قلا و گمیشان) | ||
مدل سازی و مدیریت آب و خاک | ||
مقاله 56، دوره 4، شماره 2، 1403، صفحه 343-356 اصل مقاله (1.61 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/mmws.2023.13540.1348 | ||
نویسندگان | ||
حسین بوعلی1؛ حمیدرضا عسگری2؛ علی محمدیان بهبهانی3؛ عبدالرسول سلمان ماهینی4؛ بابک نعیمی5 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشکدة مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
2دانشیار، گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشکدة مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
3استادیار، گروه مدیریت مناطق بیابانی، دانشکدة مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
4استاد، گروه محیط زیست، دانشکدة شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
5محقق، گروه زیستشناسی، دانشگاه اوترخت، اوترخت، هلند | ||
چکیده | ||
فرسایش بادی، طوفانهای گرد و غبار و مدیریت آن همواره یکی از مباحث مهم مناطق خشک و نیمهخشک بوده و چالشی جدی در برابر اهداف توسعة پایدار محسوب میشود. در استان گلستان بهدلیل وجود دشتهای وسیع بیابانی در نواحی شمالی آن وقوع پدیدة فرسایش بادی در سالهای اخیر فراوانی بیشتری پیدا کرده است. لذا، با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با هدف پایش و بررسی محدودههای هشدار فرسایش بادی در شمالغرب استان گلستان با استفاده از مدل WEHI انجام شد. همچنین، از مدل زنجیرة مارکوف برای بررسی تغییرات کلاس فرسایش در بازة زمانی 2021-2002 استفاده شد. پس از محاسبة شدت فرسایش بادی، با در نظر گرفتن حد آستانه برای این مدل مساحت مناطق تحت هشدار در طول دورة آماری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از مدلسازی نشان داد که شدت فرسایش بادی در واحدهای کاری رسوبات آبرفتی اترک، اراضی شورزار، تپة ماسهای طولی، تپة بارخانی، اراضی بایر و حاشیة تالاب در کلاس شدید قرار دارد. همچنین، نتایج حاصل از پایش فرسایش بادی نشان داد که کلاس فرسایش بادی زیاد و از 88/59940 هکتار به 3/71698 هکتار رسیده که نشاندهندة افزایش چهار درصدی در دورة آماری مورد مطالعه است. شدت فرسایش بادی در مناطق اطراف کویر سنگرتپه و نواحی مرکزی به کلاس فرسایش بادی شدید و در نواحی غربی و شرقی منطقه به کلاس فرسایش بادی کم تغییر کرده است. نهایتاً، پایش مناطق تحت هشدار نشاندهندة افزایش 41 هزار هکتاری این مناطق در نواحی غربی، شمالغربی و مرکزی منطقة مورد مطالعه در 20 سال گذشته است. بر اساس نتایج این پژوهش و با توجه به تشدید فراوانی وقوع گرد و غبار در سالهای اخیر و پیامدهای جبرانناپذیر آن، اجرای برنامة جامع مقابله با پدیدة گرد و غبار در استان گلستان ضروری و فوری است. بر اساس نتایج بهدست آمده در این پژوهش، اقدامات اصلاحی و بیولوژیکی شامل کشت و توسعة پوشش گیاهی مقاوم به شوری آب و خاک، راهبرد افزایش گیاهان مقاوم به شوری و خشکی در مراتع ضعیف، انجام عملیات کشاورزی حفاظتی بهویژه حفظ باقیماندههای زراعی پس از برداشت و احداث شبکة بادشکن در حاشیة اراضی زراعی پیشنهاد میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
استان گلستان؛ پایش؛ فرسایش بادی؛ مدلسازی؛ هشدار | ||
مراجع | ||
References Akbari, M., Modarres, R., & Noughani, M.A. (2020). Assessing early warning for desertification hazard based on E-SMART indicators in arid regions of northeastern Iran. Journal of Arid Environments, 63(32), 174-183. doi:10.1016/j.jaridenv.2019.104086 Alinejad, M., Hosseinalizadeh, M., Ownegh., M. & Mohammadian Behbahani, A. (2017). Geomorpho-pedological analysis of Nebka landscape in Sufikam Plain, Golestan Province. Desert Ecosystem Engineering, 6(16), 59-70. [In Persian] Alipour, A., Farzanehpey, F., Torabi, A., Bakhshinia., S., & Mesbahzadeh, T. (2016). The severity of wind erosion assessment in ala region of Semnan using IRIFR. E.A Model. Desert Ecosystem Engineering, 5(10), 99-107. [In Persian] Boali, A., & Mohammadian Behbahani, A. (2020). Comparative evaluation of wind erosion intensity modeling using WEHI and IRIFR models for presentation of Segazi Plain management in Isfahan. Journal of Water and Soil Conservation, 27(4), 129-147. doi:10.22069/jwsc.2020.17540.3305. [In Persian] Demissie, G., Tesfamariam, S., & Sadiq, R. (2015). Prediction of soil corrosivity index: a Bayesian belief network approach. 12th International Conference on Applications of Statistics and Probability in Civil Engineering, Vancouver, Canada, Pp. 1-9. Eftekhari, R., Shahriari, A., & Ekhsati, M. (2014). Evaluation and preparation of a map of the actual and potential state of desertification with an emphasis on wind erosion criteria in the southwest of Hirmand city using the MICD model. Geography and Development, 38(13), 139-150. doi:10.22111/gdij.2015.1936. [In Persian] Elnashar, A., Zeng, H., Wu, B., Gebremicael, T.G. & Marie, K. (2022). Assessment of environmentally sensitive areas to desertification in the Blue Nile Basin driven by the MEDALUS-GEE framework. Science of The Total Environment, 815, 152925. doi:10.1016/j.scitotenv.2022.152925 Fozooni, Leila (2007). Evaluation of the current state of desertification using Medalos model in Sistan plain with emphasis on water and wind erosion criteria. Master's Thesis, Zabol University, Zabol, Iran. [In Persian] Ildoromi, A., Moradi, M., & Ghorbani, M. (2017). Invest the effect of the intensity of wind erosion and desertification on the destruction of the habitat of hamedan region. Geography and Environmental Planning, 29(1), 21-42 doi:10.22108/gep.2017.101162.1009. [In Persian] Jebali, A., & Zare Chahouki, A. (2021). Evaluation of wind erosion risk in Abarkouh Plain using landsat satellite imageries. Desert Management. 9(3), 17-32. doi:10.22034/jdmal.2021.538377.1350. [In Persian] Lal, R. (2012). Land degradation and pedological processes in a changing climate. Pedologist, 55(3), 315-325. doi:10.18920/pedologist.55.3_315 Mohammadian Behbahani, A., Fister, W., Heckrath, G., & Kuhn, N.J. (2016). Dust and nutrient enrichment by wind erosion from Danish soils in dependence of tillage direction. In EGU General Assembly Conference Abstracts, (pp. EPSC2016-16217). Mohammadian Behbahani, A., & Heidarizadi, Z. (2018). Monitoring and predicting the trend of sand zone changes using the CA-Markov model (Case study: Abu Ghovair plain, Dehloran, Ilam Province). Environmental Sciences, 16(4), 153-166. [In Persian] Poornazari, N., Khalilimoghadam, B., Hazbavi, Z., & Bagheri Bodaghabadi, M. (2021). Land degradation assessment in the dust hotspot of southeastern Ahvaz, Iran. Land Degradation & Development, 32(2), 896-913. doi:10.1002/ldr.3748 Razavizadeh, S., Abbasi, H., & Dargahian, F. (2021). Investigating the phenomenon of dust in Golestan Province, with emphasis on optical depth index and wind direction and speed. Iran watershed science and engineering, 15(53), 58-67. dor:20.1001.1.20089554.1400.15.53.3.7. [In Persian] Santra, P., Moharana, P.C., Kumar, M., Soni, M.L., Pandey, C.B., Chaudhari, S.K., & Sikka, A.K. (2017). Crop production and economic loss due to wind erosion in hot arid ecosystem of India. Aeolian Research, 28(6), 71-82. doi:10.1016/j.aeolia.2017.07.009 Sabeti, Sh. (2006). Investigating the mechanism of wind erosion and its effect on the risk of desertification in the plains of North Aqqla (Golestan Province). Master's Thesis, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran. [In Persian] Webb, N.P., Kachergis, E., Miller, S.W., McCord, S.E., Bestelmeyer, B.T., Brown, J.R., Chappell, A., Edwards, B.L., Herrick, J.E., Karl, J.W. & Leys, J.F. (2020). Indicators and benchmarks for wind erosion monitoring, assessment and management. Ecological Indicators, 110, 105881. doi:10.1016/j.ecolind.2019.105881 Yaghmaieyan, N., Asadi, H., & Rezaie, S., (2017). Mapping and Assessment of Land Degradation Risk using MEDALUS Model in Siyahpoush Watershed, Ardabil Province. Journal of Water and Soil Conservation, 24(1), 173-187. doi:10.22069/jwfst.2017.11351.2576. [In Persian] Yang, X., & Leys, J. (2014). Mapping wind erosion hazard in Australia using MODIS-derived ground cover, soil moisture and climate data. IOP Conference Series Earth and Environmental Science. 17(1), 124-133. doi:10.1088/1755-1315/17/1/012275 Zho, X., LIN, H.S., & White, E.A. (2008). Surface soil hydraulic properties in four soil series under different land use and their temporal change. Catena. 73(42), 180-188. doi:10.1016/j.catena.2007.09.009 Zandi, R., Shahabi, H., & Akbari, E. (2020). Investigation and prediction on forests covers changes using fuzzy object-based satellite image classification and Ca-Markov (case study: City of Romeshkan). Journal of Environmental Research and Technology, 5(6), 103-114. dor:20.1001.1.26763060.1398.4.6.12.1. [In Persian] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 407 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 242 |