تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 363 |
تعداد مقالات | 3,208 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,720,677 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,225,293 |
مقایسه اثربخشی تقویت حافظهکاری و آموزش تفکرانتقادی بر پردازششناختی کودکان با اختلال یادگیری خاص | ||
ناتوانی های یادگیری | ||
مقاله 1، دوره 12، شماره 3، خرداد 1402، صفحه 21-6 اصل مقاله (1.24 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/jld.2023.12223.2063 | ||
نویسندگان | ||
رئوف احمدیان1؛ سید داود حسینی نسب* 2؛ معصومه آزموده3 | ||
1دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
2استاد گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
3استادیار گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی تقویت حافظهکاری و آموزش تفکرانتقادی بر پردازششناختی کودکان با اختلال یادگیری خاص انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیق نیمهتجربی با طرح پیشآزمون-پسآزمون و گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیه دانشآموزان 9 تا 12 سال مراجعهکننده به مرکز مشکلات یادگیری خاص ناحیة سه تبریز در نیمه دوم سال 1400 بود. از این بین تعداد 60 نفر به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارش تصادفی شدند. ابزارهای مورد استفاده پژوهش پرسشنامه پردازششناختی بود. فرضیه پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد سطح معنیداری در تمامی مقایسهها کمتر از 05/0 بود که نشان داد تفاوت معنیداری در میزان اثربخشی دو روش مداخله تقویت حافظهکاری و آموزش تفکرانتقادی بر پردازششناختی وجود داشت (05/0>p). بررسی اندازة اثر نشان داد که بیشترین تفاوت در نمرة کل پردازششناختی با ضریب 758/0 و مولفة سرعت پردازش با ضریب 636/0 مشاهده شد. نتیجهگیری: باتوجه به نتایج پژوهش حاضر تاثیرآموزش تفکر انتقادی بر پردازش شناختی بیشتر از تقویت حافظه کاری است . لذا پیشنهاد میشود مهارتهای تفکرانتقادی بهعنوان راهبردی موثر به مربیان مراکز اختلالات یادگیری آموزش داده شود تا این مربیان در مداخلات خود این راهبردها را بهکار گیرند. | ||
کلیدواژهها | ||
حافظهکاری؛ تفکرانتقادی؛ اختلال یادگیری خاص؛ پردازششناختی | ||
مراجع | ||
اسکات، ج. (1394). داستانهایی برای پرورش تفکر. ترجمه مینا شاهری لنگرودی. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
ارخودی قلعه نوئی، م.، امن یزدی، س. ا.، کارشکی، ح و کیمیایی، س. ع. (1401). شناسایی پویاییهای خانواده کودکان با ناتوانی یادگیری: یک مطالعه پدیدارشناخت. ناتوانی های یادگیری، 12(1)، 6-21. https://jld.uma.ac.ir/article_1747.html?lang=en
اکبری کوچکسرایی، آ.، نوروزی، ا و دوستی، ی. (1395). مقایسه پردازش شناختی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری و دانش آموزان عادی. مجله ایده های نوین روانشناسی،1 (1)، 58-51. http://jnip.ir/article-1-52-fa.html
آلووی، ت. پ و آلووی، ر.ج. (1395). شناخت حافظهکاری و روشهای تقویت آن. ترجمه اسماعیل سعیدی و سوده مرتضایی فر. تهران: انتشارات دیدار
امیرآتشانی، ز و سادات مکیان، ر. (1397). راهکارهای افزایش حافظه فعال. تهران: انتشارات پرورش ذهن فرزام.
امیرپور، ب. (1391). رابطه تفکرانتقادی و ابعاد آن با شادکامی و عزتنفس اجتماعی دانشجویان. فصلنامه راهبردهای آموزش، 5 (3)، 147 - 143.
بارتل، ا. (1398). صدویک بازی و معمای تفکر سریع برای کودکان. ترجمه حسین دنیاپور و مهری عابدینی. میاندوآب: انتشارات مبانی
تیکدری، آ و کافی، ح. (1400). اثربخشی تقویت حافظه فعال در بهبود عملکرد خواندن و ارتقاء ظرفیت حافظه فعال کودکان دارای اختلال در خواندن. نشریه پرستاری کودکان، 7 (1)، 50-61. http://jpen.ir/article-1-438-fa.html
جعفری پنجی، ز.، رحمانیان، م و زارع، ح.(1397). اثربخشی آموزش تفکر انتقادی بر اساس مدل پاول-الدر در تحریفهای شناختی و خودکارآمدی نوجوانان. فصلنامه روانشناسی شناختی، ۶ (۲)،۷۰-۶۱. http://jcp.khu.ac.ir/article-1-2974-fa.html
چادویک، ک. (1399). آموزش تفکرانتقادی به کودکان. ترجمه علیرضا مرآتی، محمد شفیعی و مریم خمیس آبادی. تهران: انتشارات پشتیبان
حق نظری، ف.، نجاتی، و و پوراعتماد، ح. (1399). اثربخشی تقویت حافظهکاری با آموزش کامپیوتری بر توجه مداوم دانشآموزان. دوماهنامه طب توانبخشی، 10 (2)، 57 - 69. [DOI:10.32598/SJRM.11.1.1]
رنجبر محمدی، ر.، سعیدی، م و آهنگری، س. (1401). بررسی اثربخشی آموزش یادگیری خودتنظیمی بر درک مطلب و تفکر انتقادی به کمک مدل معادلات ساختاری با رویکرد کمترین مربعات جزیی (PLS-SEM). https://jsp.uma.ac.ir/article_1713.html
زمانی، ا.، پور آتشی، م. (1396). رابطه حافظه کاری، باورهای خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب آزمون با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان. روانشناسی مدرسه، 6(4)، 25-44. http://jsp.uma.ac.ir/article_603.html?lang=fa
شور، م. (1398). کلیدهای پرورش تفکر در کودکان و نوجوانان از مجموعه کلیدهای تربیت کودکان و نوجوانان. ترجمه فرنازفرود. تهران: انتشارات صابرین.
عابدی درچه، م. (1397). بازیهای آموزشی تفکرانتقادی. اصفهان: انتشارات یارمانا
علیخانی، م و آقایی ا. (1394). ﺗﺄﺛﻴﺮ آﻣﻮزش تفکر نقادانه بر راهبردهای ﺗﻨﻈﻴﻢ شناختی ﻫﻴﺠﺎن داﻧﺶآﻣﻮزان دﺧﺘﺮ پایه ﻣﺘﻮﺳﻄ ﺳﻮم شهر اصفهان. مجله تفکر و کودک، 6 (1)، 61 - 86. https://fabak.ihcs.ac.ir/article_1915.html?lang=fa
علینژاد، م.، صباحی، پ.،کارگر برزی، ح و مبین، م. (1397). اثربخشی تقویت حافظه کاری بر بازداری شناختی. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 6 (21)، 34-42. [DOI:10.29252/shenakht.5.6.34]
عیوضی، س.، یزدانبخش، ک و مرادی، آ. (1398). اثربخشی توانبخشی شناختی بر بهبود حافظهکاری در کودکان مبتلا به نارسایی توجه/بیشفعالی. فصلنامه عصب روانشناختی، 5 (16)، 117-130. [DOI.org/10.22054/jpe.2018.29350.1717]
قائدی، ا و همتی علمدارلو، ق. (1394). اثربخشی آموزش حافظهکاری رایانه یار بر عملکرد ریاضی دانشآموزان با ناتوانی ریاضی. مطالعات روانشناختی 4(11). 119- 136. [DOI:10.22051/PSY.2016.2186]
گل محمدنژاد بهرامی، غ. ر.، اصغرزاده، و. (1399). اثربخشی آموزش تفکر انتقادی بر خودکارآمدی تحصیلی و سبکهای یادگیری دانشآموزان دختر دوره دوم متوسطه. مجله اندیشههای نوین تربیتی، 6 (3)، 89-115. [DOI: 10.22051/JONTOE.2020.20134.2195]
لانگرر، ج. (1391). آموزش اندیشهورزی در کودکان. ترجمه طاهره حبیبی؛ پردیس عاصمی؛ سحرسلیمی؛ کاظم شجاعی. تهران: انتشارات گویش نو.
لیپمن، م. (1391). پیکسی: داستان فلسفی برای کودکان مقطع ابتدایی. ترجمه اسفندیار تیموری. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
محروقی، ر.، توزنده جانی، ح.، نجات، ح و باقرزاده گل مکانی، ز. (1400). مقایسه اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر تقویت توجه و تقویت حافظه کاری بر تنظیم شناختی هیجان و سرعت پردازش اطلاعات دانشآموزان نارساخوان. فصلنامه عصب روانشناسی، 7 (2)، 73-92.
] [DOI: 10.30473/CLPSY.2020.52835.1544
واحدی، و. س و ابراهیمی م. (1396). تعیین میزان اثربخشی آموزش مهارتهای تفکرانتقادی بر درک مطلب و نوع راهبردهای یادگیری مورداستفاده زبانآموزان. نشریه علمی- پژوهشی فناوری آموزش، 2 (11)، 171- 180. [DOI: 10.22061/TEJ.2017.636]
References Abedi, D. M. (2018). Critical thinking educational games. Isfahan: Yarmana Publications. (Persian). Aivazi, S., YazdanBakhsh, K., Moradi. (2018). Effectiveness of cognitive rehabilitation on improving working memory in children with attention deficit/hyperactivity disorder. Neuropsychological Quarterly, 29(8), 213-234. (Persian). [DOI.org/10.22054/jpe.2018.29350.1717] Akbari Kouchaksaraee, A., Norouzi, A., & Doosti, Y. A. (2017). Compare the cognitive processing and social skills of students with learning disabilities and normal students. JNIP, 1 (1), 51-58. http://jnip.ir/article-1-52-fa.html. Alikhani, M., & Aghaei, A. (2015). The effect of critical thinking training on cognitive emotion regulation strategies of third grade female students in Isfahan city. Thinking and Child Magazine, 1(1), 61-86. (Persian). https://fabak.ihcs.ac.ir/article_1915.html?lang=en Alinezhad, M., Sabahi, P., Kargarbarzi, H., & Mobin, M. (2019). The Effectiveness of Working Memory improving on cognitive restraint. Shenakht Journal of Psychology and Psychiatry; 5 (6), 34-42. (Persian). http://shenakht.muk.ac.ir/article-1-322-fa.html Aloway, T. P., & Alloway, R. J. (2016). Knowledge of working memory and ways to strengthen it. Saeedi, E., Mortezaei, S. (Persian translator). Tehran: Didar Publications. (Persian). American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental with learning disabilities. Washington, DC: APA. Amir Atshani, Z., & SadatMakian, R. Solutions to increase active memory. Tehran: Farzam Mind Publishing House; 2018. (Persian). Amirpour, B. (2012). Relationship of critical thinking and its dimensions with university students’ social self-esteem and happiness. Educ Strategy Med Sci, 5 (3), 143-147. (Persian). http://edcbmj.ir/article-1-277-fa.html. Arkhodi ghalenoei, M., Amin Yazdi, S. A., Kareshki, H., & kimiaee, S. A. (2022). Identification Family Dynamics of Children with Learning Disabilities: A Phenomenological Study. Journal of Learning Disabilities, 12(1), 6-21. https://jld.uma.ac.ir/article_1747.html?lang=en Bartel, E. S. (2019). Quick thinking game and puzzle for children. Dunyapour, H., Abedini, M. (Persian translator). Miandoab: Bavani Publications. (Persian). Bartelet, D., Ansari, D., Vaessen, A., & Blomert, L. (2014). Cognitive subtypes of mathematics learning difficulties in primary education. Research in Developmental Disabilities, 35(3), 657-670. [DOI: 10.1016/j.ridd.2013.12.010 ] Buka, P. (2014). Effectiveness of Critical Thinking Instruction. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5 (22), 478-489. [DOI: 10.5901/mjss.2014.v5n22p479] Carballal Mariño, M., Gago Ageitos, A., Ares Alvarez, J., Del Rio Garma, M., García Cendón, C., Goicoechea Castaño, A. & Pena Nieto, J. (2018). Prevalence of neurodevelopmental, behavioral and learning disorders in paediatric primary care. Anales de Pediatría (English Edition), 89(3), 153-161. [DOI.org/10.1016/j.anpede.2017.10.005] Colvin, M. K., Reesman, J., & Glen, T. (2022). Reforming learning disorder diagnosis following COVID-19 educational disruption. Nat Rev Psychol 1, 251–252. https://www.nature.com/articles/s44159-022-00052-0#citeas Crouse, C. l. (2010). Cognitive processing inventory. Available at www.ldinfo.com. Chadwick, C. (2020). Teaching critical thinking to children. Marati, A., Shafiei, M., Khamisabadi, M. (Persian translator). Tehran: Support Publications. (Persian). Grigorenko, E. L., Compton, D. L., Fuchs, L. S., Wagner, R. K., Willcutt, E. G., & Fletcher, J. M. (2020). Understanding, educating, and supporting children with specific learning disabilities: 50 years of science and practice. American Psychologist, 75(1), 37. [DOI.org/10.1037/amp0000452] Gloudmens, H. A., Schalk, R. M., & Reynaert, W. (2012). ‘The relationship between Critical Thinking Skills and Self-efficacy of Beliefs in Mental Health nurses’, Journal of Applied Science, 33 (3), 275-280. [DOI: 10.1016/j.nedt.2012.05.006] Golmohammad Nazhad Bahrami, G., & Asghar Zadeh, V. (2020). Investigate the effectiveness of critical thinking training on educational self- efficacy and learning styles of secondary high school girl students. The Journal of New Thoughts on Education, 16 (3), 89-115. (Persian). [DOI: 10.22051/JONTOE.2020.20134.2195] Görker, I., Bozatli, L., Korkmazlar, Ü., Yücel Karadağ, M., Ceylan, C., Söğüt, C., Aykutlu, H. C., Subay, B., & Turan, N. (2017). The Probable Prevalence and Sociodemographic Characteristics of Specific Learning Disorder in Primary School Children in Edirne. Noro psikiyatri arsivi, 54(4), 343-349. [DOI: 10.5152/npa.2016.18054] Halligan, S., Clark, D., & Ehlers, A. (2012). Cognitive processing, memory, and the development of PTSD symptoms: Two experimental analogue studies. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 33(2), 73-89. [DOI: 10.1016/s0005-7916(02)00014-9] Haqnazari, F., Nejati, V., & Pouretemad, H. (2022). Effectiveness of Computerized Working Memory Training on Sustained Attention and Working Memory of Male School Students. The Scientific Journal of Rehabilitation Medicine, 11 (1), 2-13. (Persian). [DOI:10.32598/SJRM.11.1.1] Hulme, C., Snowling, M. J. (2016). Reading disorders and dyslexia. Curr Opin Pediatr, 28 (6), 731-735. [DOI: 10.1097/MOP.0000000000000411] Jafaripanji, Z., Rahmanian, M., & Zare, H. (2018). The Effectiveness of Critical Thinking Education Based on the Powell-Elder Model on Improving Cognitive and Self-efficacy Disorders in Teens. Journal of Cognitive Psychology, 6 (2), 61-70. (Persian). http://jcp.khu.ac.ir/article-1-2974-fa.html. Kane, M. J., Conway, A. R., Hambrick, D. Z & Engle, R. W. (2007). Variation in working memory capacity as variation in executive attention and control. Variation in working memory, 1, 21-48. .[DOI.org/10.1093/acprof:oso/9780195168648.003.0002] Kaveh, A., Hassanzadeh, R., Mirzaeian, B. (2021). The Effectiveness of Auditory Transformation Therapy with a Cognitive Information Processing Approach in the Treatment of Cognitive Dyslexia. (JPSR), 10(2), 58-71. [DOI: 10.22038/JPSR.2021.50461.2141] Kercood, S., Grskovic, J., Banda, D., & Begeske, J. (2014). Working Memory and Autism. Journal of Research in Autism Spectrum Disorder, 8, 1316-1332. [DOI.org/10.1016/j.rasd.2014.06.011] Langer, J. (2011). Teaching thinking in children. Habibi, T., Campus, A., Salimi, S., Shojaei, K. (Persian translator). Tehran: New Dialect Publications. (Persian). Linck, J. A., Weiss, D. J. (2013). Working memory predicts the acquisition of explicit L2 knowledge. Implicit and explicit language learning: Conditions, processes, and knowledge in SLA and bilingualism, 4 (1), 101-114. [DOI.org/10.1177/21582440156073] Lipka, O., Forkosh Baruch, A., & Meer, Y. (2018). Academic support model for post-secondary school students with learning disabilities: student and instructor perceptions AU - Lipka, Orly. International Journal of Inclusive Education, 23 (2), 142-157. [DOI: doi.org/10.1080/13603116.2018.1427151] Lipman M. (2012). A philosophical story for elementary school children. Esfandiar T. (Persian translator). Tehran: Publications of Humanities and Cultural Studies Research Institute. (Persian). Lockwood, A. B., Farmer, R. L., Winans, S., & Sealander, K. (2022). Specific learning disability identification practices in the USA: A survey of special education administrators. Contemporary School Psychology, 26(4), 535–544. [DOI.org/10.1007/s40688-021-00375-4] Maag, J. W., Reid, R. (2006). Depression among students with learning disabilities: assessing the risk. J Learn Disabil, 39 (1), 3-10. [DOI: 10.1177/00222194060390010201 ] Mahrogi, H., Tozandehjani, H., Nejat, H., & Bagherzadeh-gholmakani, Z. (2021). Comparing the Effectiveness of Cognitive Rehabilitation Based on Attention Amplification and Cognitive Rehabilitation Based on Working Memory Amplification in Cognitive Emotion Regulation and Information Processing Speed of Dyslexic Students. Neuropsychology, 7(2), 73-92. [DOI: 10.30473/CLPSY.2020.52835.1544] Melhem, Y. M., & Mohd, I. (2013). Enhancing Critical Thinking Skills among Students with Learning Difficulties. Article in International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 2 (4), 151-170. [DOI: 10.6007/IJARPED/v2-i4/395 ] Merma-Molina, G., Gavilán-Martín, D., Baena-Morales, S., & Urrea-Solano, M. (2022). Critical Thinking and Effective Personality in the Framework of Education for Sustainable Development. Educ. Sci, 12 (1), 2-16. [DOI.org/10.3390/educsci12010028] Moosivand, M. (2020). Effectiveness of teaching critical thinking on psychological capital and on marital intimacy among married men and women of tehran. Journal of Psychological Science, 19 (1), 11-23. [DOI: 20.1001.1.17357462.1399.19.85.5.1.] Nelson, J. M., & Gregg, N. (2016). Depression and Anxiety among Transitioning Adolescents and College Students with ADHD, Dyslexia, or Comorbid ADHD/Dyslexia. Journal of Attention Disorders, 16 (3), 244-254. [DOI: 10.1177/1087054710385783] Paul, R., L. Elder (2016). ‘The Miniature Guide to Critical Thinking Concepts and Tools’, Education Leadership. www.criticalthinking.org Qaidi I., & Hemmati Q. (2015). The effectiveness of computer-aided working memory training on the mathematical performance of students with mathematical disabilities. Psychological Studies, 4 (11), 119-136. (Persian). [DOI:10.22051/PSY.2016.2186.] Ranjbar Mohammadi, R., Saeidi, M., & Ahangar, S. (2022). The Effect of Self-regulated Learning Instruction on Reading Comprehension and Critical Thinking: PLS-SEM Approach. Journal of School Psychology, 11(2), 51-61. https://jsp.uma.ac.ir/article_1713.html Samadi, H., Hossein Nejad, E., & Sohbatiha, M. (2022). Comparison of Effectiveness of Motor-Working Memory Training and Perceptual-Motor Exercises on Digit Span and Letter–Number Sequencing in Educable Children with Intellectual Disabilities. Avicenna Journal of Clinical Medicine, 29 (1), 41-49. (Persian). [DOI: 10.52547/ajcm.29.1.41] Sevindir, H. K., Yazici, C., & Yazici, V. (2014). Mathematics Anxiety: A Case Study for Kocaeli University. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 152, 637-641. [DOI.org/10.1016/j.sbspro.2014.09.255] Schuchardt, K., Maehler, C., Hasselhorn, M. (2008). Working memory deficits in children with specific learning disorders. J Learn Disabil, 41(6), 514-23. [DOI: 10.1177/0022219408317856] Scott, J. (2015). Stories to cultivate thinking. Shahri, M. (Persian translator). Tehran: Publications of Humanities and Cultural Studies Research Institute. (Persian). Shur, M. (2019). The keys to developing thinking in children and teenagers from the collection of keys to raising children and teenagers. Farood, F. (Persian translator). Tehran: Sabrin Publications. (Persian). Silver, C. H., Ruff, R. M., Iverson, GL., Barth, J. T., Broshek, D. K., Bush, S. S., Koffler, S. P., & Reynolds, C. R. (2008). NAN Policy and Planning Committee. Learning disabilities: the need for neuropsychological evaluation. Arch Clin Neuropsychol, 23 (2), 217-9. [DOI: 10.1016/j.acn.2007.09.006] Suliman, W. A., & Halabi, J. (2007). Critical thinking, self-esteem, and state anxiety of nursing students. Nurse Educ Today, 27(2), 162-168. [DOI: 10.1016/j.nedt.2006.04.008] Swanon, H. L., & Stomel, D. (2012). Learning Disabilities and memory. In B. Y. L. Wong & D. L. Butler (Eds.), Learning About Learning Disabilities (4 ed.): Academic Press. Tikderi, A., & Kafi, H. (2020). Effect of Working Memory Training on the Improving Reading Performance and Working Memory Capacity in Children with Dyslexia. JPEN, 7 (1), 50-61. (Persian). http://jpen.ir/article-1-438-fa.html Uzunöz, F. S., & Demirhan, G. (2017). The effect of creative drama on critical thinking in preservice physical education teachers. Thinking Skills and Creativity, 24, 164-174. [DOI.org/10.1016/j.tsc.2017.02.018] Walda, S. A. E., & VanWeerdenburg, M. (2014). Progress in reading and spelling of dyslexic children is not affected by executive functioning. Research in Developmental Disabilities, 35(12), 3431-3454. [DOI: 10.1016/j.ridd.2014.08.013] Vahedi, V. S., & Ebrahimi, M. (2016). Determining the effectiveness of teaching critical thinking skills on reading comprehension and the type of learning strategies used by language learners. Scientific-research journal of education technology, 11(2): 171-180. (Persian). [DOI: 10.22061/TEJ.2017.636] Zamani. A., & Pouratashi, M. (2017). The relationship between academic performance and working memory, self-efficacy belief, and test anxiety. Journal of School Psychology, 6(4), 25-44. http://jsp.uma.ac.ir/article_603.html Zeki, A. (2015). The effects of micro-teaching on the critical thinking dispositions of pre-service teachers. Australian J Teach Educ, 40 (6), 140-153. [DOI: 10.14221/ajte.2014v40n3.9]
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,516 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 969 |