تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 362 |
تعداد مقالات | 3,206 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,706,391 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,214,779 |
سنجش و پهنهبندی غلظت فلزات سنگین در آب چاهکهای امتداد رودخانة سیستان از نقطة صفر مرزی تا تالاب بینالمللی هامون | ||
مدل سازی و مدیریت آب و خاک | ||
مقاله 4، دوره 4، شماره 1، 1403، صفحه 52-69 اصل مقاله (1.39 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/mmws.2023.12096.1215 | ||
نویسندگان | ||
اکرم عنایت1؛ فاطمه عین الهی پیر* 2؛ ساحل پاکزادتوچایی3؛ ملیحه عرفانی4 | ||
1دانشآموختة کارشناسی ارشد/ گروه محیط زیست، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه زابل، زابل، ایران | ||
2استادیار/ گروه محیط زیست، دانشکدة منابعطبیعی، دانشگاه زابل، زابل، ایران | ||
3استادیار/ گروه پژوهشی اکوسیستمهای طبیعی، پژوهشکدة تالاب بینالمللی هامون، پژوهشگاه زابل، زابل، ایران | ||
4استادیار/ گروه محیط زیست، دانشکدة منابعطبیعی، دانشگاه زابل، زابل، ایران | ||
چکیده | ||
رودخانة سیستان که ادامة رودخانة هلمند افغانستان است در مسیر عبور خود از زمینهای کشاورزی و مناطق شهری میگذرد. بنابراین، احتمال ورود انواع آلایندهها بهویژه فلزات سنگین از منابع مختلف به این رودخانه وجود دارد. از طرفی، رودخانه پس از ورود به دشت سیستان سطح آب چاهکهای امتداد رودخانه را تحت تأثیر قرار میدهد. بنابراین، در صورت آلودگی ممکن است باعث افزایش غلظت فلزات سنگین در آب چاهکها شود. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی غلظت فلزات سنگین در آب چاهکهای امتداد رودخانه سیستان بود. نمونهبرداری از ۲۶ حلقة چاهک فعال در زمستان ۱۴۰۰، از نقطة مرز مشترک افغانستان تا هامون هیرمند انجام شد. غلظت فلزات سنگین با استفاده از دستگاه ICP بهدست آمد. سپس، نتایج به کمک روش کریجنگ معمولی و کوکریجینگ، توسط نرمافزار ArcGIS پهنهبندی شد. میانگین pH برابر ۳۱/۸ بود. درحالیکه غلظت شوری و ذرات معلق کل بهترتیب ۷۴/۳ و ۶۲/۴ گرم بر لیتر بهدست آمد. هدایت الکتریکی نیز ۶۳۲۲ میکروزیمنس بر سانتیمتر اندازهگیری شد. میانگین غلظت کروم، آهن، نیکل، مس، روی، کادمیم و سرب بهترتیب ۶۴/۲، ۱۲۴، ۵/۱۰، ۳۳/۹، ۱۷، ۴۳/۱ و ۷۹/۲ میکروگرم بر لیتر محاسبه شد. الگوی عناصر مورد بررسی نیز بهصورت کادمیم > کروم > سرب > مس > نیکل روی برآورد شد. نتایج مطالعة اخیر حاکی از کمتر بودن غلظت فلزات سنگین کروم، آهن، نیکل، مس، روی و کادمیم در مقایسه با حدمجاز سازمان بهداشت جهانی بود. درحالیکه غلظت سرب بالاتر از حد مجاز این استاندارد سنجش شد. پایین بودن غلظت عناصر مذکور میتواند بهدلیل کم بودن غلظت عناصر در سنگ بستر باشد. همچنین، pH قلیایی آب میتواند بهصورت بافر عمل کرده و موجب غیرمحلول شدن عناصر و رسوب آنها شود. میزان عوامل شوری و هدایت الکتریکی نشان دادند که آب چاهکها برای زراعت و شرب دام مناسب نیست. نتیجة پهنهبندی عناصر نشاندهندة افزایش غلظت فلزات از مرز افغانستان به سمت دریاچة هامون است. با توجه به قدمت چاهکها (۶ ماه تا 43 سال) میتوان بیان کرد که عامل کاهش غلظت فلزات در بخش ابتدایی مسیر، بهدلیل عمر بیشتر چاهکها و برداشت مداوم آب و مخلوط شدن آب در طی زمان آبآوری رودخانه است. | ||
کلیدواژهها | ||
آلودگی آب؛ آبیاری؛ کشاورزی؛ درونیابی کریجینگ؛ زمینآمار | ||
مراجع | ||
References Aamizadegan, A., & Asrari, E. (2018). Investigating the concentration of heavy metals in drinking water wells in Jahrom city. First National Conference on safety, health and Environment. 2018-10-18, Tehran, Iran, Pp. 1-9. https://civilica.com/doc/854786 [In Persian] AL-Huqail, A.A., Kumar, P., Eid, E.M., Adelodun, B., Abou Fayssal, S., Singh, J., Arya, A.K., Goala, M., Kumar, V., & Širi´C, I. (2022). Risk assessment of heavy metals contamination in soil and two rice (Oryza sativa L.) varieties irrigated with paper mill effluent. Agriculture, 12, 1864. doi:10.3390/agriculture12111864 APHA. (2017). Standard method for examination of water and wastewater. American Public Health Association. Arsalan, H., & Turan, N.A. (2015). Estimation of spatial distribution of heavy metals in groundwater using interpolation methods and multivariate statistical techniques; its suitability for drinking and irrigation purposes in the middle Black Sea region of Turkey. Environmental Monitoring and Assessment, 187(8), 4725. doi: 10.1007/s10661-015-4725-x Arshadi, A., & Zare, J. (2020). Technical and productivity assessment study fish culture in reservoir pond in Sistan province. New Technologies in Aquaculture Development, 14(4), 8-18. dor:20.1001.1.20080026.1398.13.4.2.4 [In Persian] Astuti, R.D.P., Mallongi, A., Amiruddin, R., Hatta, M., & Rauf, A.U. (2021). Risk identificationof heavy metals in well water surrounds watershed area of Pangkajene, Indonesia. Gasenta Sanitaria, 35(1), 33-37. doi: 10.1016/j.gaceta.2020.12.010 Belkhiri, A., Tiri, A., & Mouni, L. (2020). Spatial distribution of groundwater quality using kringing and co-kriging interpolations. Groundwater for Sustainable Development, 11, 100473. doi:10.1016/j.gsd.2020.100473 Cangemi, M., Madonia, P., Albano, L., Banfordeci, A., Figlia, M.G.D., Martino, R.M.R., Nicolos, M., & Favara, R. (2019). Heavy metal concentrations in the groundwater of the Barcellona-Milazzo plain (Italy): contributions from geogenic and anthropogenic sources. International Journal of Environmental Research and Public health, 16(2), 285. doi:10.3390/ijerph16020285 Caporale, A., & Violante, A. (2016). Chemical processes affecting the mobility of heavy metals and metalloids in soil environments. Current Pollution Reports, 2(1), 0024. doi:10.1007/s40726-015-0024-y Chai, T., & Draxler, R.R. (2014). Root mean square error (RMSE) or mean absolute error (MAE)?–Arguments against avoiding RMSE in the literature. Geo Scientific Model Development, 7(3), 1247-1250. doi:10.5194/gmd-7-1247-2014, 2014 Cruz-Lopes, Luísa, P., Macena, M., Esteves, B., Guiné, & Raquel, P.F. (2021). Ideal pH for the adsorption of metal ions Cr6+, Ni2+, Pb2+ in aqueous solution with different adsorbent materials. Open Agriculture, 6(1), 115-123. doi:10.1515/opag-2021-0225 Docheshmeh Gorgij, A., & Asghari Moghaddam, A. (2019). Using of moran spatial autocorrelation index and bayesian kriging in groundwater quality assessment (case study: Azarshahr palin). Iranian Water Researches Journal, 13(2), 81-90. https://iwrj.sku.ac.ir/article_10638.html?lang=en [In Persian] Einollahipeer, F., Ghaffari, M., & Dahmardeh Behrooz, R. (2020). Evaluation of urban wastewater with CWQI model for agriculture and aquaculture reuse (case study in Zabol, Sistan and Baloochestan, Iran). Journal of Animal Environment, 12(4), 581-592. doi: 10.22034/AEJ.2020.130405 [In Persian] Fathi Hafshejani, E., & Beigi Harchegani, H. (2013). Spatial variability and mapping of nitrate and phosphate in shahrekord groundwater over a period of five years. Water and Soil Sciences, 17(65), 63-75. dor:20.1001.1.24763594.1392.17.65.14.6 [In Persian] Fotouhi Firoozabad, F., Ekhtesasi, M.R., Sefid, M., & Morovvati Sharifabadi, A. (2018). Zonation and comparing quality characteristics of drinking water wells in the city of Yazd using geostatistics. Range and Watershed Managment, 71(1), 223-240. doi:10.22059/jrwm.2018.228480.1102 [In Persian] Hafezi Moghadas, N., Solouki, H.R., Jalilvand, R., & Rahnama Rad, J. (2012). Sistan river engineering geomorphology study. Journal of Geotechnical Geology, 18(1), 1-18. https://www.sid.ir/paper/127099/en. [In Persian] Joghatayi, H., Dabiri, R., Moslempour, M.E., Otari, M., & Sharifiyan Attar, R. (2015). Groundwater quality assessment using the groundwater quality index and gis in joghatay plain, ne Iran. Human and Environment, 13(4), 17-25. https://www.magiran.com/paper/1539008 [In Persian] Kazemi, A., Esmaeilbeigi, M., Sahebi, Z., & Ansari, A. (2022). Health risk assessment of total chromium in the qanat as historical drinking water supplying system. Science of the Total Environment, 807, 150795. doi:10.1016/j.scitotenv.2021.150795 Keikha, M., Keikha, G.H., Akbari Moghadam, A., & Dahmardeh, K.H. (2014). Geological studies of the Sistan plain. Final report of research project, Research Project of Sistan Agriculture and Natural Research Center, 170-173 pages. [In Persian] Khalili, R., Montaseri, H., Mottaghi, H., & Jalili, M. (2021a). Evaluation of water quality in the chalus river using the statistical analysis and water quality index (WQI). Water and Soil Management and Modeling, 1(3), 38-52. doi: 10.22098/MMWS.2021.9300.1031 [In Persian] Khalili, R., Montaseri, H., Mottaghi, H., & Jalili, M.B. (2021b). Water quality assessment of the Talar River in Mazandaran Province based on a combination of water quality indicators and multivariate modeling. Water and Soil Management and Modeling, 1(4), 30-47. doi: 10.22098/MMWS.2021.9322.1033 [In Persian] Khosravi, M. (2010).Temporal and Spatial Analysis of the Stability of the Hamoon Lakes. Iran-Water Resources Research, 6(3), 68-79. https://www.iwrr.ir/article_15984.html?lang=en [In Persian] Magno, M., Luffman, I., & Nandi, A. (2021). Evaluating spatial regression-informed co- kriging of metals in soils near Abandoned Mines in Bumpus Cove, Tennessee, USA. Geosciences, 11(11), 434. doi:10.3390/geosciences11110434 Maghami, Y., Ghazavi, R., Vali, A.A., & Sharafi, S. (2011). Evaluation of spatial interpolation methods for water quality zoning using GIS Case study, Abadeh Township. Geography and Environmental Planning, 22(2), 171-182. dor:20.1001.1.20085362.1390.22.2.10.3 [In Persian] Mughal, A., Sultan, K., Ashraf, K., Hassan, A., Zaman, Q.u., Haider, F.U., & Shahzad, B. (2022). Risk analysis of heavy metals and groundwater quality indices in residential areas: A Case Study in the Rajanpur District, Pakistan. Water, 14(21), 3551. doi:10.3390/w14213551 Pant, P.P., Tripathi, A.K., & Dwivedi, Vivek. (2011). Effect of heavy metals on some biochemical parameters of sal (Shorea robusta) seedling at nursery level, Doon Valley, India. Journal of Agricultural Sciences, 2(1), 45-51. doi:10.1080/09766898.2011.11884667 Piri, H., & Ansari, H. (2013). Study of drought in Sistan Plain and its impact on Hamoun international wetland. Wetland, 5(1), 63-74. https://www.sid.ir/paper/174970/en [In Persian] Qiao, J., Zhu, Y., Jia, X., Shao, M., Niu, X., & Liu, J. (2020). Distributions of arsenic and other heavy metals, and health risk assessments for groundwater in the Guanzhong plain region of China. Environmental Research, 181(108957), 1-9. doi: 10.1016/j.envres.2019.108957 Roodari, A., Hassanpour, F., Yaghoobzadeh, M., & Delavar, M. (2019). Investigation of relation between meteorological and hydrological drought in Sistan plain. Journal of Environmental Science and Technology, 21(6), 33-44. doi: 10.22034/JEST.2018.18561.2745 [In Persian] Sadeghian, M., Rezaei, H., Behmanesh, J., & Khanmohammadi, N. (2018). Evaluation of groundwater quality parameters using GIS and Geostatistical (case study: Urmia plain). Iran-Water Resources Research, 14(2), 284-289. https://www.iwrr.ir/article_60705.html?lang=en. [In Persian] Shen, R., Li, J., Yang, M., Zeng, M. (2015). Spatial distribution of heavy metals in roadside soils based on Voronoi diagram: a case study of Wuhan city. Communications in Computer and Information Sciences, 482, 732-739. doi:10.1007/978-3-662-45737-5_71 Valinejhad, F., Hassani, A.H., & Sayadi, M. (2016). Investigation of heavy metals (Cd, Cr, Ni, Pb, Zn) in Islamshahr groundwater resources and their regional distribution pattern in GIS. Journal of Environmental Science and Technology, 18(2), 187-199. https://journals.srbiau.ac.ir/article_9822.html. [In Persian] Zhou, Q., Yang, N., Li, Y., Ren, B., Ding, X., Bian, H., & Yao, X. (2020). Total concentrations and sources of heavy metal pollution in global river and lake water bodies from 1972 to 2017. Global Ecology and Conservation, 22, 00925. doi:10.1016/j.gecco.2020.e00925 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 576 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 438 |