تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 363 |
تعداد مقالات | 3,209 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,716,877 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,222,865 |
بررسی خصوصیات زیست مهندسی گونههای Celtis caucasica و Pistacia atlantica در تثبیت زیستی دامنهها در ارتباط با شیب (مطالعه موردی: جنگلکاریهای حاشیه سد کلان ملایر) | ||
مدل سازی و مدیریت آب و خاک | ||
مقاله 14، دوره 3، شماره 4، 1402، صفحه 192-208 اصل مقاله (1.14 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/mmws.2023.11959.1193 | ||
نویسندگان | ||
معصومه مالمیر1؛ ایمان پژوهان* 2؛ فرهاد قاسمی آقباش2 | ||
1دانشجوی کارشناسیارشد/ گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران | ||
2استادیار/ گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران | ||
چکیده | ||
فرسایش خاک یک فرآیند طبیعی است که در اثر فعالیتهای انسانی تشدید میشود. از دیدگاه منابع طبیعی فرسایش باعث نابودی خاکهای حاصلخیز شده و آثار منفی زیادی بر زندگی ساکنان کره زمین داشته است. ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ و ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان خسارات ناشی از آن ﺗﺎ حد ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﻠﻔﺎت ﺧﺎک، ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب راهبردهای ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﺎک دارد. با توجه به ضرورت و اهمیت کاهش اثرات مخرب فرسایش خاک، در این پژوهش بررسی اثر ریشه گونههای بنه و داغداغان در مسلحسازی خاک اطراف سد کلان در 34 کیلومتری جنوب غربی شهرستان ملایر در شیبهای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه دو گونه بنه و داغداغان در دو توده مختلف سه منطقه با شیب کم، متوسط و زیاد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان کشش ریشه گونه داغداغان از بنه بیشتر است. همچنین، میزان RAR (نسبت سطح ریشه به سطح خاک) در گونه داغداغان با افزایش شیب بیشتر شده است. رابطه بین قطر و کشش ریشه در مورد گونهها با هم متفاوت است و در گونه داغداغان منفی بود و بیشترین مقدار کشش ریشه مربوط به گونه داغداغان در منطقه 3 با مقدار 63.51 مگاپاسکال و مربوط به ریز ریشههاست و کمترین آن مربوط به گونه بنه در منطقه 2 با 8.18 مگاپاسکال است. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود با بهکارگیری گونههایی که باعث افزایش مسلحسازی خاک و کاهش میزان فرسایش در محدوده سد میشود مانند گونة داغداغان بهمنظور کاستن از میزان فرسایش و افزایش عمر مفید استفاده شود. | ||
کلیدواژهها | ||
ریشه؛ جنگلکاری؛ فرسایش؛ مسلحسازی؛ مکانیک خاک | ||
مراجع | ||
اکرمیان، محبوبه، دستورانی، محمدتقی، جنگجوبرزل آباد، محمد، و عبدی، احسان (1398). بررسی اثرات ریشه درختان ساحلی (گز) در افزایش مقاومت برشی خاک. یازدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، دانشگاه یاسوج. حسینی، علیرضا، و شفاعی بجستانی، محمد (1398). بررسی مقاومت کششی درختان گز در جهت شیب و جریان رودخانه با منظور کاربردهای زیستمهندسی. پژوهش آب ایران، 13 (1)، 41-48. رحیمی، حسن (1384). مکانیک خاک. چاپ دوم، انتشارات دانش و فن تهران، 622 صفحه. رسولی صدقیانی، میرحسین، قدرت، کمال، اشرفی ساناز، جعفری، مراد، و خداوردیلو، حبیب (1395). ارزیابی شاخصهای کیفیت خاک در مناطق تغییر کاربرییافته جنگلهای زاگرس شمالی (مطالعه موردی: اشنویه استان آذربایجان غربی). مدیریت خاک و تولید پایدار، 6(3)، 83-99. عربخدری، محمود (1393). ﻣﺮوری ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ مؤثر ﺑﺮ ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ آﺑﯽ ﺧﺎک در اﯾﺮان. مدیریت اراضی، 2(1)، 17-26. doi:10.22092/lmj.2014.100081 عبدی، احسان (1388). بررسی تاثیر ریشه گونههای جنگلی در پایداری دامنهها بهمنظور استفادههای کاربردی در جادهسازی جنگل و زیست مهندسی. رساله دکتری، دانشگاه تهران. کرمی راد، سمیه، لطفعلیان، مجید، شوش پاشا، عیسی، جلیلوند، حمید، و گیادروسیچ، فیلیپو (1399). بررسی مسلحسازی خاک بر اساس تغییرات چسبندگی در حضور ریشه درختان ممرز (Carpinus betulus L.). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 28(3)، 269-282. doi:10.22092/ijfpr.2020.342892.1929 کیبندری، صغری، و حسینی، عطاالله (1398). مروری بر مطالعه عوامل مؤثر ساخت جادههای جنگلی در ناحیه رویشی هیرکانی. جاده، 27(101)، 105-114. ملکی، صغری، نقدی، رامین، عبدی، احسان، و نیکوی، مهرداد (1393). بررسی میزان مسلحسازی ریشة توسکا بهمنظور کاربرد در زیستمهندسی. جنگل ایران، 6 (1)، 49-58. نوری، پروین، و حبیبی بیبالانی، قاسم (1398). بررسی میزان پراکنش ریشه درختان چنار (.Platanus orientalis L) در حاشیه رودخانه کرانلو شهرستان کلیبر. تحقیقات منابع طبیعی تجدیدشونده، 10(2)، 31-37. References Abernethy, B., & Rutherfurd, D. (2001). The effect of riparian tree roots on the mass-stability of riverbanks. Earth Surface Processes and Landforms, 25)9), 921-937. doi:10.1002/1096-9837(200008)25: Akramian, M., Dasarati, M., Jallobarzalabad, M., & Abdi, A. (2019). Investigating the effects of the roots of coastal trees (gaz) in increasing the shear strength of the soil. The 11th National Conference of Iran Watershed Science and Engineering, Yasouj, Iran. [In Persian] Arab Khedri, M. (2014). A review on major water erosion factors in Iran. Agrarian Management Journal, 2(1), 17- 26. doi:10.22092/lmj.2014.100081 [In Persian] Bischetti, G.B., Chiaradia, E.A., Simonato, T., Speziali, B., Vitali, B., Vullo, P., & Zocco, A. (2005). Root strength and root area ratio of forest species in Lombardy (Northern Italy). Plant and Soil, 278, 11–22. doi:10.1007/s11104-005-0605-4 Cislaghi, A., Alterio, E., Fogliata, P., Rizzi, A., Lingua, E., Vacchiano, G., Battista Bischetti, B., & Sitzia, T. (2021). Effects of tree spacing and thinning on root reinforcement in mountain forests of the European Southern Alps. Forest Ecology and Management, 482(1-2), 118873. doi:10.1016.j.foreco.2020.118873 Das, B.M. (1990). Principle of geotechnical engineering. 2nd ed. Translated by Salehzadeh H., Iran University of Science and Technology, Tehran, 457 Pages. Gee, G.W., & Bauder, J.W. (1986). Particle size analysis. Pp. 383-411, In: A. Klute. (ed). Methods of Soil Analysis. Part 1: Physical and mineralogical methods, second edition. Genet, M., Kokutse, N., Stokes, A., Fourcaud, T., Cai, X., Ji, J., & Mickovski, S. (2008). Root reinforcement in plantations of cryptomeria japonica d. don: effect of tree age and stand structure on slope stability. Forest Ecology and Management, 256(8), 1517-1526. doi:10.1016/j.foreco.2008.05.050 Greenway, D.R. (1987). Vegetation and slope stability. Pp. 187–230, In: Anderson, M.G., Richards, K.S. (Eds.), Slope Stability. John Wiley and Sons, Ltd, New York. Heiri, O., Lotter, A.F., & Lemcke, G. (2001). Loss on ignition as a method for estimaiting organic and carbonate content in sediment:reproducibility and comparability of results, Journal of Paleolimnology, 25, 101-110. doi:10.1023/A:1008119611481 Hosseini, A., & Shafa'i Bejstani, M. (2019). Investigating the tensile strength of Gaz trees in the direction of slope and river flow with the purpose of bioengineering applications. Journal Water Research, 13(1), 41-48. [In Persian] Keybandari, S., & Hosseini, A. (2018). A review of the factors affecting the design and construction of forest roads in the Hyrkani growth area. Road, 23(4), 105-114. [In Persian] Karamirad, S., Lotfalian, M., Shooshpasha, A., Jalilund., A., & Giadrosich, F. (2020). Investigation of soil reinforcement according to the root cohesion changes in hornbeam (Carpinus betulus L.). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 28(3), 269-282. doi:10.22092/ijfpr.2020.342892.1929 [In Persian] Liu, P., Xiao, X., Wu, L., Li, X., Zhang, H., & Zhou, J. (2022). Study on the shear strength of root-soil composite and root reinforcement mechanism. Forests, 13(6), 898-904. doi:10.3390/f13060898 Maleki, S., Naghdi, R., Abdi, A., & Nikooy, M. (2014). Investigating the amount of reinforcement of Alnus subcordata root in order to use in bioengineering. Iranian Journal of Fores, 6(1), 49 – 58. [In Persian] Mattia, C., Bischetti, G.B., & Gentile, F. (2005). Biotechnical characteristics of root system of typical Mediterranean species. Plant and Soil, 278, 23-32. doi:10.1007/s11104-005-7930-5 Mclean, E.O. (1982). Soil pH and lime requirement. Pp.199-224. In: Page, A.L., Miller, R.H., & Keeney, D.R. (Eds.), Methods of Soil Analysis, Part 2 Chemical and Microbiological Properties, 2nd ed. ASA-SSSA, Madison, WI. [In Persian] Nouri, P., & Habibi Bibalani, Gh. (2019). Investigating of root distribution of plantain trees (Platanus orientalis L.) on riverside of Cranelo river Kalibar city. Renewable Natural Resources Research, 10(2), 31 – 37. [In Persian] Pollen, N. (2007). Temporal and spatial variability in root reinforcement of stream banks:Accounting for soil shear strength and moisture. Catena, 69(3), 197-205. doi:10.1016/j.catena.2006.05.004 Rasouli, S., Ghodrat, K., Ashrafi, S., Jafari, M., & Khodaverdloo, H. (2016). Evaluation of soil quality indicators in land use changed forest of Northern Zagros (Case study: Oshnavieh, West Azerbaijan). Soil Management and Sustainable Production, 6(3), 83-99. [In Persian] Sanchez-Castillo, L., Kubota, T., Hasnawir, & Cantu silva, I. (2017). Influence of root reinforcement of forest species on the slope stability of Sierra Madre Oriental, Mexico. Journal of the Faculty of Agriculture, 62(1), 177-181. doi:10.5109/1801779 Simon, A., & Collison, A.J.C. (2002). Quantifying the mechanical and hydrologic effects of riparian vegetation on streambank stability. Earth Surface. Processes Landforms, 27(5), 527–546. doi:10.1002/esp.325 Sun, H.L., Li, S.C., Xiong, W.L., Yang, Z.R., Cui, B.S., & Yang, T. (2008). Influence of slope on root system anchorage of Pinus yunnanensis. Ecological Engineering, 32(1), 60–67. doi:10.1016/j.ecoleng.2007.09.002 Tsige, D., Senadheera, S., & Talema, A. (2020). Stability analysis of plant-root-reinforced shallow slopes along mountainous road corridors based on numerical modeling. Geosciences, 10(1), 19-28. doi:10.3390/geosciences10010019 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 328 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 377 |