تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 362 |
تعداد مقالات | 3,206 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,706,489 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,215,059 |
اثربخشی آموزش حکمت ها و آموزه های روان شناختی نهج البلاغه بر رضایت از زندگی و کاهش اضطراب، استرس و افسردگی نوجوانان | ||
روان شناسی مدرسه و آموزشگاه | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 3، مهر 1400، صفحه 81-96 اصل مقاله (1.34 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/jsp.2021.1299 | ||
نویسندگان | ||
احمد شجاعی* 1؛ پرویز پرزور2 | ||
1دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
چکیده | ||
هدف اصلی این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش حکمتها و آموزههای روانشناختی نهجالبلاغه بر رضایت از زندگی و کاهش اضطراب، استرس و افسردگی نوجوانان بود. روش پژوهش، آزمایشی و با استفاده از طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این مطالعه، کلیۀ دانشآموزان پسر دوره متوسطه (پایه دوازدهم) شهرستان اردبیل در نظر گرفته شدند. بدین منظور تعداد 40 نفر از دانشآموزان، بر اساس نمونه در دسترس انتخاب شده و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم گردید. دانشآموزان در نظر گرفته شده با تکمیل مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس (DASS-21) و مقیاس چند جنبهای رضایت از زندگی دانشآموزی، یک بار قبل و یک بار بعد از اجرای جلسات آموزشی در این پژوهش شرکت نمودند. در این مطالعه آموزههای روان شناختی نهجالبلاغه طی 10 جلسه به گروه آزمایش، آموزش داده شد، اما گروه کنترل هیچ برنامه آموزشی را دریافت نکرد. بعد از جمعآورى دادهها، نتایج توسط نرم افزار آمارى SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. براى تحلیل دادهها از آمار توصیفى و آمار استنباطى استفاده گردید. نتایج نشان داد که آموزش حکمتها و آموزههای روانشناختی نهجالبلاغه، میانگین نمرات رضایت از زندگی در گروه آزمایش به طور معناداری افزایش و میانگین نمرات اضطراب، استرس و افسردگی آنان کاهش یافته اســت. با توجه به نتایج بهدستآمده در این مطالعه، میتوان گفت آموزش آموزههای روان شناختی نهجالبلاغه به صورت گروهی، روش مؤثری در ارتقای سلامت روانشناختی و کاهش اضطراب، استرس و افسردگی نوجوانان است. | ||
کلیدواژهها | ||
آموزه های روان شناختی نهج البلاغه؛ رضایت از زندگی؛ سلامت روانی؛ نوجوان | ||
مراجع | ||
ابوالقاسمی، عباس و محمود، حجاران (1376). نقش گرایشهای دینی در اتخاذ شیوههای مقابله با استرس در سالمندان تهرانی. مجموعه مقالات اولین همایش نقش دین در بهداشت روان، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
اکبری، تقی و پرزور، پرویز. (1399). کارآمدی مداخله مبتنی بر مثبت اندیشی با تأکید بر آموزههای اسلامی بر تابآوری و رضایت از زندگی والدین کودکان مبتلا به ناتوانیهای یادگیری. مجله ناتوانیهای یادگیری، 10(1)، 7-31.
اناری، آسیه؛ مظاهری، محمدعلی و طهماسیان،کارینه(1394). عوامل خانوادگی مرتبط با رضایت از زندگی دختران نوجوان. مجله راهبردفرهنگ، 8(30)، 33-7.
اخوان کاظمی، بهرام (1386). کارآمدی در آموزه های نهجالبلاغه، الهیـات و معـارف اسـلامی (مطالعات اسلامی) تابستان، 76 (ویژه علوم قرآن و حدیث)، 9-38.
بوالهری، جعفر و همکاران. (1389) نهجالبلاغه و بهداشت روان. تهران: نشر دانژه.
بهشتی، سعید، افخمی اردکانی، محمدعلی (1386). تبیین مبانی و اصول تربیـت اجتمـاعی درنهجالبلاغه. تربیت اسلامی بهار و تابستان، 2(4)،39-7.
بیانی، علی اصغر؛ کوچکی، عاشورمحمد و گودرزی، حسنیه (1386). اعتبار و روایی مقیاس رضایت از زندگی.(SWLS) فصلنامه روانشناسی ایرانی، 11(3)، 259-265.
پورقاز، عبدالوهاب و رقیبی، مهوش (1384). بررسی مقایسهای سلامت روان دانشآموزان مقطع متوسطه شهر زاهدان. علوم تربیتی و روانشناسی (دانشگاه سیستان و بلوچستان)، 3، 69 -84.
ثمری، علی اکبر؛ محمودی، عاطفه (1385). بررسی تأثیر شرکت در مراسم اعتکاف بر عزت نفس و پذیرش اجتماعی دانشجویان. پژوهشنامه تربیتی، 3(9)، 1-18.
دادستان، پریریخ. (1387). روانشناسی مرضی تحولی ( از کودکی تا بزرگسالی ) (جلد اول )، تهران: انتشارات سمت.
حسینی، سید حسن (1378). نگاهی اجمالی به مبانی و فلسفه بهداشت روانی در اسلام. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 1(15)، 70-90.
خمسه، فریال؛ روحی، هادی؛ عبادی، عباس؛ حاجی امینی، زهرا؛ سلیمی، حسن و رادفر، شکوفه. (1390). بررسی ارتباط عوامل جمعیتی و میزان استرس، اضطراب و افسردگی در پرستاران شاغل در بیمارستانهای آموزشی منتخب شهر تهران. پرستاری و مامایی جامع نگر، ۲۱ (۱)، ۱۳-۲۱.
جبارلوی شبستری، بهرام (1386)، درآمدی بر مباحث و آموزه های ارتباطی نهجالبلاغه، الهیات و معارف اسلامی (مطالعات اسلامی)، تابستان، 76 (ویژه علوم قرآن و حدیث)، 39-49.
جرداق، جرج (1336). شگفتی های نهجالبلاغه، ترجمه از فخرالدین حجازی، انتشارات بعثت.
رحیمیانبوگر، اسحق؛ محمدیفر، محمدعلی؛ نجفی، محمود و دهشیری، غلامرضا. (1392). تاثیر مهارتهای زندگی بر سلامت عمومی دانشجویان. دو فصلنامهی روانشناسی بالینی و شخصیت، 20(8)، 34-23.
رمضانی فرانی، عباس؛ عمادی، سیدکمالالدین؛ عاطف وحید، محمدکاظم (1382). راهبردها و فنون تأمین سلامت روان در قرآن، گزارش شده در دفتـر مطالعـات اسـلامی در بهداشـت روان انستیتو روان پزشکی تهران .
سلیگمن، مارتین (2002). شادمانی درونی، ترجمه مصطفی تبریزی و همکاران (1389). تهران: دایره.
صمدانیان، محسن و میریان، فـردوس (1390). علل ناهنجاری و روش کنترل آن از دیدگاه نهجالبلاغه. حدیث پژوهی، 3(5)،152-119
کاویانی، حسین و ندا حاتمی و عبدالله شفیعآبادی (1387)، «اثر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی افراد افسرده». فصلنامة تازههای علومشناختی، 40، 39ـ48.
گنجی، مهدی (1392). آسیب شناسی روانی بر اساس DSM-5 ، تهران: نشر ساوالان.
فانی، حجت اله و فانی، معصومه(1394). رابطه بین تعارضات زناشویی والدین با رشد قضاوت اخلاقی و رضایت از زندگی دانشآموزان دختر. فصلنامهی علمی- پژوهشی زن و جامعه، 6(4)، 75-59.
محمود علیلو، مجید (1380). پژوهشی در الگوی رفتاری افسردگی برای نقش تقویت و تنبیه محیطی بر رفتارهای خود تقویتی و خود تنبیهی. پژوهشهای روانشناختی، (12)، 81- 67.
مرزوقی، رحم تاله؛ انارینژاد، عباس (1386). تربیت اجتماعی از منظـر نهـجالبلاغـه. تربیـت اسلامی، 2(4)192-.163
مصباح یزدی، محمدتقی (1388). بهترینها و بدترینها از دیدگاه نهجالبلاغـه، تهیه و تـدوین: کریم سبحانی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی (1379). جاذبه و دافعه علی(ع)، تهران: انتشارات صدرا .
میریان، فردوس و صمدانیان، محسن (1388). هنجارهای اجتماعی از دیدگاه نهجالبلاغه. علـوم قرآن و حدیث (مطالعات اسلامی)، 3 (41)، 7-27.
موسوی، غفور؛ عرفانیفر، داریوش؛ دهقانی، غلامرضا و ابراهیمی، امراله (1386). نگرش توحیدی و پیشگیری از افسردگی. دوفصلنامة تحقیقات علوم رفتاری، 5 (2)، 139ـ144.
میرغفوری، سیدحبیبالله و فاطمه ابویی و نعیمه دره زرشکی (1390). تأثیر دعا و نیایش بر میزان شادکامی (مطالعة موردی: زنان شرکتکننده در مراسم اعتکاف استان یزد). دوفصلنامة علمی-ترویجی بانوان شیعه، 7(26)، 7ـ31.
موسوی، سیدهانی. (1387). دین چگونه به سلامتی و بهزیستی ما کمک میکند؟ آیا هیجانهای مثبت عناصر فعال آن هستند؟ روانشناسی و دین، 1(3)، 140-127.
نریمانی، محمد؛ یوسفی، فاطمه و کاظمی، رضا. (1393). نقش سبکهای دلبستگی و کیفیت زندگی در پیش بینی بهزیستی روانشناختی نوجوانان مبتلا به ناتوانیهای یادگیری. مجله ناتوانیهای یادگیری، 3(4)، 142-124.
نزهت، ابراهیم (1389). اندیشه ورزی و تفکر خلاق از منظر نهجالبلاغه. ادب عربی (دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران)، 41(3/82)، 127-158.
هاشمی اردکانی، سیدحسن (1388)، عوامل تربیتی در مسـیر کمال وجـودی انسـان از منظـر نهجالبلاغه. تربیت اسلامی، 4 (8)، 161-179.http:/islamicedu.rihu.ac.ir/article_145.html
Akbari, T., & Porzoor, P. (2020). The effectiveness of positive thinking skills training with emphasis on religious teachings on resilience and life satisfaction of parents of children with learning disabilities. Journal of Learining Disabilities, 10(1), 7-31. (Persian) Ball, J., Armistead, L., & Austin, B. (2003). The relationship between religiosity and adjustment among African-American, female, urban adolescents. Journal of Adolescence, 26(4), 431-446. Curtis, A.J. (2000) Health psychology Rout ledge co. Diener, E. (2000). Subjective well-being. The science of happiness and a proposal for a national index. The American Psychologist, 55(1), 34-43. Ellison, C.G. (1991). Religious involvement and subjective well-being. Journal of Health and Social Behavior, 32(1), 80-99. Forneris, T., Danish, S.J., & Scott, D.L. (2007). Setting goals, solving problems and seeking social support: Developing adolescents’ abilities through a LD7E skills program. Adolescence, 42(165), 103-114. File, S.E., & Hyde, J..R.G. (2012). Can social interaction be used to measure anxiety? British journal of pharmacology, 62(1), 19-24. Hamblin, R. & Gross, A.M. (2013). Role of religious attendance and identity conflict in psychological wellbeing. Journal of Religion and Health. 52(3), 817-827. [doi: 10.1007/s10943-011-9514-4] Huebner, E.S., Valois, R.F., Paxton, R.J., & Drane, J.W. (2005). Middle school students’ perceptions of quality of life. Journal of Happiness Studies, 6, 15–24. [https://link.springer.com/article/10.1007/s10902-004-1170-x] Krause,N. & Ellison,C.G. (2007). Parental religious socialization practices and selfsteem in late life. Review of Religious Research, 49(2), 109-127. https://www.jstor.org/stable/20447484 Mash, E.J. & Barkley, R.A. (Eds.) (2003). Child Psychopathology. New York, NY: Guilford Press. Narimani, M., Yosefi, F., & Kazemi, R. (2014). The role of attachment styles and quality of life in predicting psychological well-being in adolescents with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3(4), 124-142. (Persian) http://jld.uma.ac.ir/article_193.html Obrien, L.V., Berry, H.L., & Hogan, A. (2012). The structure of psychological life satisfaction: Insights from farmers and a general community sample in Australia. Retrieved from. http://biomedcentral.com,12,976,1471-1475 Pompili, M., Masocco, M., & Innamorati, M. (2009). Suicide among Italian adolescents. European Child and Adolescent Psychiatry, 18, 525 –533. Saha, R., Huebner, E.S., Suldo, S.M. Piko, B.F. & Hamvai, C.(2010). Parent,school and peer related correlates of adolescents life satisfaction. Children and Youth Services Review, 32, 1479_1482. [https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2010.07.007] Pargament, K.I., Ensing, D.S., Falgout, K., Olsen, H., Reilly, B., Van Haitsma, K., &Warren, R. (1990). God help me: (I): Religious coping efforts as predictors of theoutcomes to significant negative life events. American Journal of CommunityPsychology, 18, 793-824. [https://doi.org/10.1007/BF00938065] Pavot, W. Diener, E.D. Colvin, C.R. & Sandvic, E. (1991).Further validation of the satisfaction with life scale: Evidence for the cross-method convergence of well being measures. Journal of Personality Assessment, 57,149-161. [doi: 10.1207/s15327752jpa5701_17] Richardson-Jones, J.W., Craige, C.P., Nguyen, T.H., Kung, H.F., Gardier, A.M., Dranovsky, A., & Leonardo, E.D. (2011). Serotonin-1A auto receptors are necessary and sufficient for the normal formation of circuits underlying innate anxiety. The Journal of Neuroscience, 31(16), 6008-6018. [doi: 10.1523/JNEUROSCI.5836-10.2011] Reavley, N.J & Sawyer, S.M. (2017). Improving the Methodological Quality of Research in Adolescent Well-being: UNICEF Office of Research–Innocenti Florence, Italy www.unicef-irc.org. Williams, A. (2010). Spiritual therapeutic landscapes and healing: A case study of St. Anne de Beaupre, Quebec, Canada. Social Science & Medicine, 70, 1633–160. [doi: 10.1016/j.socscimed.2010.01.012] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,035 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 965 |