تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 350 |
تعداد مقالات | 3,007 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,465,784 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,046,408 |
تحلیل روند تغییرات کیفیت آب رودخانة کارون با بهرهگیری از آزمون ناپارامتری من-کندال و سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS) | ||
مدل سازی و مدیریت آب و خاک | ||
مقاله 47، دوره 4، شماره 2، 1403، صفحه 327-342 اصل مقاله (1.83 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/mmws.2023.13312.1322 | ||
نویسندگان | ||
محمد رضا انصاری* 1؛ اشکان یوسفی2 | ||
1استادیار، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، خوزستان، ایران | ||
2کارشناس، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، خوزستان، ایران | ||
چکیده | ||
بررسی و پیشبینی کیفیت آب رودخانهها که پدیدهای غیرقطعی، تصادفی و متأثر از عوامل طبیعی و غیرطبیعی است نقش مهمی در مدیریت کیفی منابع آب ایفا مینماید. این پژوهش با هدف تحلیل روند کیفیت آب رودخانة کارون در چهار ایستگاه هیدرومتری شامل گتوند، شوشتر، ملاثانی و اهواز رودخانة کارون در بازة زمانی 20 ساله (1396-1377)، در دو فصل مرطوب و خشک انجام شد. برای این منظور پارامترهای شیمیایی هدایت الکتریکی (EC)، کل مواد جامد محلول (TDS)، نسبت جذب سدیم (SAR)، سدیم (Na) و کلراید (Cl) مورد تحلیل قرار گرفتند. روند کیفیت آب رودخانه با استفاده از آزمون ناپارامتری من-کندال و ترسیم نقشههای آن با استفاده از سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام پذیرفت. نتایج آزمون من-کندال نشان داد که مقادیر پارامترهای EC، TDS، SAR، Na و Cl در بازة زمانی مورد نظر، از ایستگاههای بالادست به پاییندست روند افزایشی داشته است. روند شوری (EC) در فصل مرطوب در ایستگاههای شوشتر و ملاثانی بر اساس آمارة Z در سطح 10 درصد و در ایستگاه اهواز در سطح پنج درصد معنادار و افزایشی بوده است. کمترین مقدار شوری در فصل مرطوب مربوط به ایستگاه گتوند با 701 میکرو زیمنس بر سانتیمتر در سال 81-82 و بیشترین مقدار به ایستگاه اهواز با 2806 میکرو زیمنس بر سانتیمتر در سال 88-87 در فصل خشک بوده است. همچنین، بر اساس شاخص کیفی آب ویلکاکس، در همة ایستگاههای مورد مطالعه، کیفیت آب برای مصارف کشاورزی در ردة متوسط قرار داشت و برای آبیاری زمینهایی با ابفت درشت و با زهکشی، مناسب است (عمدتاً در ردة C3S1). این در حالی است که پارامترهای Na، Cl و TDS در برخی از سالها در مرز متوسط و نامناسب قرار گرفتند. بهطورکلی، نتایج نشان داد که بهدلیل استفادههای نادرست و عدم رعایت اصول بهرهبرداری آب این رودخانه، بر میزان املاح محلول این رودخانه افزوده شده و سبب کاهش کیفیت آب رودخانه در طول دورة آماری مورد مطالعه شد. | ||
کلیدواژهها | ||
رودخانة کارون؛ فصل مرطوب و خشک؛ کیفیت آب؛ ویلکاکس؛ GIS | ||
مراجع | ||
References Azhar, S.C., Aris, A.Z., Yusoff, M.K., Ramli, M.F., & Juahir, H. (2015). Classification of river water quality using multivariate analysis. Procedia Environmental Sciences, 30(7), 79-84. doi:10.1016/j.proenv.2015.10.014 Beck, M., Perry de Valpine, B., Rebecca, M., Wren, I., Ariella, C., Melissa, F., & David. B. (2022). Senn Multi-scale trend analysis of water quality using error propagation of generalized additive models. Science of The Total Environment, 802, 149927. doi:10.1016/j.scitotenv.2021.149927 Camara, M., Jamil, F., & Abdullah, A (2019). Impact of land uses on water quality in Malaysia: a review. Ecological Processes, 10(3), 25-39. doi:10.1186/s13717-019-0164-x Che, M.S.Y., Reid, I., & Hashim, M. (2012). Rainfall trend analysis using 50 years historical data in newly developed catchment in Peninsular Malaysia. Middle East Journal of Scientific Research, 11(5), 668-673. https://www.idosi.org/mejsr/mejsr11(5)12/20.pdf Cloern, J.E. (2018). Patterns, pace, and processes of water-quality variability in a longstudied estuary. Limnology Oceanography, 64(1), 192–208. doi:10.1002/lno. 10958. Ensafi Moghaddam, T. (2021). Investigating the trend of annual, seasonal and monthly changes in the level of underground water (Case Study: Mighan Arak sub-basin). Iranian Journal of Pasture and Desert Research. 27(3), 23-30. [In Persian] Ensafi Moghaddam, Tahereh.(2019). Investigation of annual, seasonal and monthly changes in groundwater level (Case study: Miqan sub-basin). Iranian Journal of Range and Desert Research, 27(3), 516-544. [In Persian]. doi:10.22092/ijrdr.2020.6785.1075. Fakhouri Dekahi, B., Mazaheri, M., & Mohammad Vali Samani, J. (2018). Evaluation of Karun River water salinity reduction strategies using management scenarios. Amirkabir Journal of Civil Engineering, 50(2), 245-256. [In Persian] Forbes, D.J., & Xie, Z. (2018). Identifying process scales in the Indian River lagoon, Floridausing wavelet transform analysis of dissolved oxygen. Ecological Complexity, 36, 149–167. doi:10.1016/j.ecocom.2018.07.005. Hagh Bin, A., & Ghomeshi, M. (2014). Analysis of salinity in upper Gatund Dam and its effect on Karun River. The 4rd National Conference On Irrigation and Drainage Networks Management. Ahvaz, Iran. [In Persian] Hashemi Fard, A., Kordavani, P., & Asadian, F. (2019). Analysis of the effects of pollutants of human origin on the water quality of the Karun River (Between Gatund Dam and Ahvaz region). Regional of Planning Quarterly, 8(30), 155-164. [In Persian] Hosseini Zare, N., Gholami, A., Panahpour, I., & Jafarnejadi, A. (2014). Identifying and determining the pollution load of agricultural pollutants in the catchment area of Karun and Dez rivers. Journal of Irrigation Sciences and Engineering), 3(39), 121,134. [In Persian]. Hosseini, P., Ildoromi, A., & Hosseini, Y. (2016). The Study of Qual2kw model efficacy on River Self-purification (A Case Study of Karun River at Interval of Zargan to Kute Amir). Jounral Of Environmental Science And Technology, 18(4), 103-122. https://jest.srbiau.ac.ir/article_9959.html?lang=en [In Persian] Hossieni, P., Ildoromi, A., Hosseini, Y. (2016). The Study of Qual2kw Model Efficacy on River Self-purification(A Case Study of Karun River at Interval of Zargan to Kute Amir). Journal of Environmental Scientific Technology. 18(4),103-122. [In Persian]. Houshmand, A., Dalqandi, M., Seyed Kabuli, H. (2009). Water quality zoning of Karun River based on WQI index using GIS. The Second Specialized Conference On Environmental Engineering. Tehran, Iran. [In Persian] Ismail, W.R., & Hashim, M. (2014). Changing trends of rainfall and sediment fluxes in the Kinta River catchment, Malaysia. Proceedings and Report, 367, 340–345. doi:10.5194/piahs-367-340-2015 Javaheri, P. (2001). The solution of water in the history of Fars. 1th Edition: Publications of Iran's National Irrigation and Drainage Committee, 288 pages. [In Persian] Karimi Jashni, A., & Salari Dargi, M. (2015). Qualitative classification of river water (case study of Karun, Dez and Karkheh rivers), Environment and Development Journal, 10(5), 38-29. [In Persian] Kendall, M. (1975). Rank Correlation Methods, Griffin, London. Khalaf, R., & Yaeghobi, S.Z. (2017). Spatial and temporal variability of water quality for Karun River, in Upstream and downstream Gotvand Dam. Water Resources Engineering, 8(3), 33-53. [In Persian] Kordian, S. (2013). Evaluation of the water quality and pollution of the Tirah River, between the cities of Borujerd and Durud (Lorestan Province). Master's Thesis, Shahroud University of Technology, Shahroud, Iran. [In Persian] Lefcheck, J.S., Wilcox, D.J., Murphy, R.R., Marion, S.R., & Orth, R.J. (2017). Multiple stressors threaten the imperiled coastal foundation species eelgrass (zostera marina) in Chesapeake Bay. Global. Change. Biology. 23, 3474–3483. doi:10.1111/gcb. 13623. Luo, P., Kang, S., Zhou, M., Lyu, J., Aisyah Siti, Binaya, M., Regmi, R.K., & Nover, D. (2019). Water quality trend assessment in Jakarta: A rapidly growing Asian megacity. PloS one,14(7), 1–17. doi: 10.1371/journal.pone.0219009 Mahmoodabadi, M., & Rezaei Arshad, R. (2018). Long-term evaluation of water quality parameters of the Karoun River using a regression approach and the adaptive neuro-fuzzy inference system. Marine Pollution Bulletin, 126, 372-380. doi: 10.1016/j.marpolbul.2017.11.051. Mann, H.B. (1945). Nonparametric tests against trend. Econometrica, 13, 245-259. Mirzaei, M., Selgi, J., Mahini, S., & Rasool, A. (2017). The role of land use in the water quality of Zayandeh Rud River. Water Engineering, 11(38), 61-70. [In Persian] Moravej, M., Karimi Rad, I., & Ebrahimi, K. (2016). Quality assessment of Karun river based on water quality index and using GIS. Ecohydrology, 1(4), 225-235. doi:10.22059/ije.2017.60905. [In Persian] Nayan, N., Saleh, Y., Hashim, M., Mahat, H., & See, K.L. (2019). Investigating groundwater quality in the flood prone neighborhood area in Malaysia. Indonesian Journal of Geography, 51(2), 123-130. doi:10.22146/ijg.35589 Pereli, P., Sahoo, B.C., Paul, J., Sahu, A.P., & Mohapatra, K. (2022). Trend analysis in gridded rainfall data using Mann–Kendall and Spearman’s rho tests in Kesinga catchment of Mahanadi river basin, India. Theorical and Apllied Climatology, 12(1), 23-35. doi:10.21203/rs.3.rs2332337/v1 Rahmani, A.R., Samadi, M.T., & Heydari, M. (2008). water quality assessment of hamadan-bahar plain rivers using wilcox diagram for irrigation. Journal of Agricultural Biotechnology, 5(1), 27-35. [In Persian] Ratnaningsih, D., Nasution, N., Wardhani, D., Pitalokasari, J., & Fauzi, R. (2019). Water pollution trends in Ciliwung River based on water quality parameters. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. 1-13. doi :10.1088/1755-1315/407/1/012006 Saeedavi, Z., Khalili Moghadam, B., Bagheri Bodaghabadi, M., & Rangzan, N. (2017). Land suitability assessment for urban green space using AHP and GIS: A case study of Ahvaz parks, Iran. Desert, 22(1), 117-133. doi:10.22059/JDESERT.2017.62174 Saeidi Pour, M. (2020). Water quality assessment of Karun and Dez Rivers in wet and dry seasons using wilcox and schuler quality index for agricultural and drinking purposes. Master's Thesis, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Bavi. Iran. [In Persian] Sarmadi, M. (2016). Prediction of dissolved solids in Sara River water using artificial neural network. Master's Thesis, Civil and Development Higher Education Institute, Hamedan. [In Persian] Shigute, M., Alamirew, T., Abebe, A., Christopher, E., & Habtamu, T. (2023). Analysis of rainfall and temperature variability for agricultural water management in the upper Genale river basin, Ethiopia. Scienitific African, 20-e01635. doi:10.1016/j.sciaf.2023.e01635 Simeonov, V., Stratis, J.A., Samara, C., Zachariadis, G., Voutsa, D., Anthemidis, A., Sofoniou, M., & Kouimtzis, T., (2003). Assessment of the surface water quality in Northern Greece. Water Research, 37(17), 4119–4124. doi: 10.1016/S0043-1354(03)00398-1 Singh, S., Gautam, P.K., Sarkar, T., & Taloor, A.K., (2022). Characterization of the groundwater quality in Udham Singh nagar of Kumaun himalaya, Uttarakhand. Environmental Earth Science, 81(19), 1–13. doi:10.1007/s12665-022-10579-3 Vivekanandan, N., (2007). Analysis of trend in rainfall using non parametric statical methods. International symposium on rainfall rate and radio wave propagation. American Institute of Physics, P101-113. doi:10.1063/1.2767019 Yang, G., Moyer, D.L. (2020). Estimation of nonlinear water-quality trends in highfrequency monitoring data. Science of The Total Environment, 715. doi:10.1016/j. scitotenv.2020.136686. Zarei, H., & Akhond Ali, A.M. (2007). Investigating the impact of Gachsaran Formation on the water quality of Karun River in Khuzestan Province and comparing it with Dez River. The 7th International Seminar on River Engineering, Ahvaz. Iran. [In Persian] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 364 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 240 |