پیوندهای مفید
آمار
| تعداد نشریات | 26 |
| تعداد شماره‌ها | 307 |
| تعداد مقالات | 2,645 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,974,301 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,678,669 |
ارتقاء بهره‌وری آبیاری گندم در ایران (بخش اول: از دیدگاه سامانة آبیاری و مدیریت آب) | ||
| مدل سازی و مدیریت آب و خاک | ||
| مقاله 11، دوره 4، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 171-193 اصل مقاله (1.9 M) | ||
| نوع مقاله: فنی و ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/mmws.2023.11937.1189 | ||
| نویسندگان | ||
| مسعود پورغلام آمیجی* 1؛ ایمان حاجی راد1؛ جاوید نایبی2؛ سید راشد علوی3؛ فرناز نوذری4؛ منصوره اکبرپور5 | ||
| 1دانشجوی دکتری/ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد/ بخش امور آبیاری و زهکشی، شرکت مهندسین مشاور یکم، تهران، ایران | ||
| 3مدیر امور کشاورزی، اجتماعی و اقتصادی/ شرکت مهندسین مشاور یکم، تهران، ایران | ||
| 4دانشجوی کارشناسی ارشد/ گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| 5دانش‌آموختة کارشناسی ارشد/ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| چکیده | ||
| در بسیاری از کشورها مانند ایران، کشت آبی عامل اصلی تولید غذا بوده و آبیاری نقش کلیدی در افزایش تولید محصولات کشاورزی در 50 سال گذشته داشته است. یکی از مشکلات بزرگ تولید گندم، کمبود منابع آب است. بنابراین، ضرورت استفادة بهینه از منابع آب موجود و قابل استحصال و افزایش کارایی مصرف آب امری اجتناب‌ناپذیر است. آزمایش‌ها و تجارب نیم‌قرن اخیر در علم و فن آبیاری نشان داده است که تأثیر نهاده‌های مختلف از قبیل بذور اصلاح شده، کودهای شیمیایی، عملیات مناسب کاشت، داشت و برداشت هنگامی تأثیر مثبت و مناسب در رشد گیاه دارد که مدیریت آبیاری که شامل مجموعه اقداماتی است که آب را به مقدار مشخص و در زمان مورد نیاز در اختیار گیاه قرار می‌دهد، به نحو مطلوبی انجام شده باشد. طبق اصل پارِتو، مناطقی که 80 درصد کشت و تولید گندم (آبی و دیم) در آن‌ها انجام می‌شود، مناطق اصلی تولید گندم هستند. بر همین اساس، 13 استان گلستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، همدان، اردبیل، لرستان، مرکزی، خوزستان، فارس، خراسان رضوی، کردستان و زنجان، به‌عنوان مناطق اصلی تولید گندم در ایران شناسایی شده و در این مطالعه نیز تمرکز اصلی بر روی این مناطق بود. تحلیل جامع بیان‌گر آن بود که وسعت پیشنهادی برای اجرای سامانة آبیاری موضعی نواری (تیپ) در سال زراعی 1400-1399، برابر 75000 هکتار بوده که 53523 هکتار (4/71 درصد) آن متعلق به 13 استان اصلی تولیدکننده یا همان مناطق عمدة تولید گندم است. هم‌چنین، نتایج نشان داد که کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی با توسعة روش آبیاری موضعی نواری در مناطق اصلی تولید گندم منجر به کاهش 1/134 میلیون مترمکعب آب کشاورزی می‌شود. هزینة اجرایی این راه‌کار بر اساس متوسط اجرای هر هکتار آبیاری موضعی 400 میلیون ریال، 21409 میلیارد ریال در سال 1400 است. در نتیجه به‌کارگیری سامانة نوین آبیاری به‌عنوان یک ابزار مدیریتی می‌تواند منجر به ارتقاء بهره‌وری آب گندم در کشور شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شکاف بهره‌وری؛ عملکرد بالقوه؛ سامانه‌های نوین آبیاری؛ بهره‌وری اقتصادی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 358 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 56 |
||