تعداد نشریات | 24 |
تعداد شمارهها | 226 |
تعداد مقالات | 1,918 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,879,537 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,122,697 |
ارزیابی خطر سیلاب در پردیس دانشگاه فردوسی مشهد و ارائه سناریوهای مدیریرتی مربوطه با استفاده از مدل HEC-RAS | ||
مدل سازی و مدیریت آب و خاک | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 دی 1401 | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/mmws.2022.11815.1173 | ||
نویسندگان | ||
محمدتقی دستورانی ![]() ![]() ![]() ![]() | ||
1دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
3استادیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش | ||
چکیده | ||
در میان انواع بلایای طبیعی، سیل یکی از مخربترین پدیدهها است که تلفات انسانی و خسارت به اموال و زیرساختها را در سراسر جهان به جا گذاشته است. گسترش خسارات سیلاب و پیامدهای ناشی از آن اهمیت و لزوم اعمال مدیریت سیلابها را هر چه بیشتر آشکار میسازد. دراین میان، تعیین محدوده پیشروی سیلاب و ارتفاع آن نسبت به مسیل اصلی و تعیین مشخصات سیلاب در دورههای بازگشت مختلف، که تحت عنوان پهنهبندی سیلاب صورت میگیرد، حائز اهمیت فراوان خواهد بود. با توجه به اینکه پردیس دانشگاه فردوسی مشهد یکی از مراکز علمی بزرگ و مهم در کشور است و در پایاب چند حوضه بزرگ شهری قرار دارد این پژوهش، با هدف ارزیابی خطر سیلاب در پردیس دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفته است. در این راستا ابتدا دادههای مورد نیاز مانند دبیهای سیلابی، لایههای اطلاعاتی و نقشهها به همراه اطلاعات میدانی جمعآوری شد و با استفاده از رابطه دوم کریگر و ضرایب تبدیلی ارقام دبی سیلاب ورودی به پردیس دانشگاه فردوسی مشهد بر اساس دورههای بازگشت مختلف محاسبهگردید. سپس با استفاده از مدل HEC-RAS و الحاقیه HEC-GeoRAS سیلابها با دورههای بازگشت مختلف پهنهبندی و شبیهسازی گردید و مناطق سیلگیر مشخص شد. نتایج نشان داد کانالهای موجود در محدوده مورد مطالعه توانایی انتقال سیلاب با دوره بازگشتهای 2 و 10 ساله را دارد ولی دورههای بازگشت 25، 50 و 100ساله بهعلت ارتفاع کم پلها در برخی مقاطع ورودی و محدود شدن مقاطع خروجی، دچار آبگرفتگی میشود. بر این اساس در محدوده خروجی انتهایی پردیس و کانال آب و برق، بهدلیل وجود موانع مختلف، سیلاب با دوره بازگشت 25 سال بهبالا و در قسمتهایی از کانال پژوهش بهدلیل انحناء مسیل، سیلاب با دوره بازگشت 50 سال بهبالا ایجاد خسارت میکند. بر این اساس جهت افزایش ظرفیت پهنهبندی سیلاب با دورههای بازگشت مختلف در نقاط آسیب پذیر بهبررسی ایجاد دیواره حفاظتی در ورودی آب و برق و قسمتهایی از مسیل پژوهش و همچنین بررسی سناریوهای مختلف در مقطع خروجی پردیس دانشگاه فردوسی مشهد که عمدتاً بر افزایش ظرفیت این مقطع متمرکز می باشند پرداخته شد تا بهترین حالتها انتخاب، و با انجام این موارد ظرفیت آبگذری این مناطق افزایش یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
سیلاب؛ خسارات سیل؛ پهنه بندی سیلاب؛ دانشگاه فردوسی مشهد؛ HEC-RAS | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 50 |