تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 355 |
تعداد مقالات | 3,091 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,567,397 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,119,069 |
تغییرات زمانی خشکسالی هواشناسی - هیدرولوژیکی (مطالعه موردی: استان گیلان) | ||
مدل سازی و مدیریت آب و خاک | ||
دوره 1، شماره 2، 1400، صفحه 1-13 اصل مقاله (1.34 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/mmws.2021.1215 | ||
نویسندگان | ||
محمد جان بزرگی1؛ مهین حنیفه پور* 2؛ حسن خسروی3 | ||
1دانشجوی دکتری/ پردیس بینالمللی ارس، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری/گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
3دانشیار/ گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
خشکسالی بهعنوان یکی از پدیدههای محیطی شناخته شده و در واقع بخش جداییناپذیری از تغییرات اقلیمی است که میتواند در هر منطقه جغرافیایی حادث شود. در این مطالعه برای بررسی شدت، مدت و وسعت خشکسالی از دادههای ماهانه و متوسط بارندگی سالانه 17 ایستگاه متعلق به سازمان هواشناسی کشور از سال 1351 تا 1396 واقع در استان گیلان استفاده شده است. بهمنظور بررسی و مقایسه قابلیت شاخصهای خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی، شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص خشکی جریان رودخانهای (SDI) بسته به قابلیت مقدار شاخص، شدت و مدت خشکسالی برای کل استان در مقیاس سالانه و دورههای سه، شش، نه و 12 ماهه محاسبه شد. نقشههای پهنهبندی با روش وزندهی معکوس فاصله (IDW) تهیه شد. نتایج حاصل از پهنهبندی شدت خشکسالی طی دوره آماری مورد مطالعه در استان گیلان نشان داد که طبق آمار و اطلاعاتی که از یک دوره آماری از سال 1351 تا 1396 در مقدار SPI سه ماهه بهدست آمده، این شاخص رو به ترسالی نموده است، ولی در دورههای شش، نه و 12 ماه اکثر شهرهای استان گیلان رو به نرمالی بوده و خشکسالی با بیشترین درصد احتمالات در مساحت تغییرات مکانی که بهصورت مثبت است مشاهده شد. همچنین نقشههایی که از درونیابی مقدار SPI در چهار دوره آماری با بهترین برازش درونیابی بهدست آمده است نشان میدهد که با نزدیک شدن به سال 1396 مقدار شاخص خشکسالی نسبت به 1351 بیشتر شده و اکثر شهرهای استان را محدوده خشکسالی بیشتری در برگرفته است. همچنین بر اساس نقشهها عمده خشکسالی در منطقه در ایستگاههای واقع در جنوب و جنوبشرقی منطقه مورد مطالعه اتفاق افتاده است. مقدار SDI نیز نشان داد که عمده ایستگاهها فاقد خشکسالی و یا دارای خشکسالی متوسط هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
شدت خشکسالی؛ نقشه پهنه بندی؛ SDI؛ SPI | ||
مراجع | ||
اسکندری دامنه، ح.، و زهتابیان، غ.، و خسروی، ح.، و آذره، ع. (1394). بررسی و تحلیل ارتباط زمانی و مکانی بین خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در استان تهران. اطلاعات جغرافیایی، 24(96)، 113-120. بداق جمالی، ج.، و جوانمرد، س.، و شیرمحمدی، ر. (1381). پایش و پهنه بندی وضعیت خشکسالی استان خراسان با استفاده از نمایه استاندارد شدۀ بارش. تحقیقات جغرافیایی، 17(4 (پیاپی 67))، 4-21. تبوزاده، ش.، زارعی، ح.، و بذرافشان، ا. (1394). تحلیل شدت، مدت، فراوانی و گسترۀ خشکسالی هواشناسی در حوضۀ آبریز بختگان. علوم و مهندسی آبیاری. 38 (4)، 109-123. سلطانی، س.، و سعادتی، س. (1386). پهنه بندی خشکسالی در استان اصفهان با استفاده از نمایۀ استاندارد بارش (SPI). مجلۀ علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 1(2)، 64-67. سلطانی، س.، و محرابی، م. (1391). ارزیابی خشکسالی با استفاده از شاخص جریانات رودخانه ای (SDI) و شاخص بارش استاندارد (SPI) (مطالعۀ موردی حوزۀ سد درودزن در استان فارس). اولین همایش ملی بیابان (علوم، فنون و توسعۀ پایدار)، تهران. مهدی پور، م.، و عبدالهی، ع. (1394). بررسی شاخص گرما و رطوبت استان گیلان. دومین همایش ملی گردشگری، سرمایه های ملی و چشم انداز آینده، اصفهان. نصرتی، ک.، و کاظمی، ی. (1390). پایش روزانۀ خشکسالی و منابع آب در اقلیم های مختلف ایران. مرتع و آبخیزداری (منابع طبیعی ایران)، 64 (1)، 79-94.
Azareh, A., Rahdari, M.R., Rafiei, E., & Azariya, F. (2014). Investigate the relationship between hydrological and meteorological droughts in Karaj dam Basin. European Journal of Experimental Biology, 4(3), 102- 107. Bodagh Jamali, J., Javanmard, S., & Shirmohammady, R. (2003). Monitoring and zoning of drought condition in Khorasan Province using standardized precipitation index. Geographical Research, 17(4), 11389-11406 (In Persian). Bordi, I., & Sutera, A. (2004). Drought variability and its climatic implications. Global and Planetary Change, 40(1-2), 115-127 Celine, H., Richard, S., Edward, R.C., & Julien, E.G. (2013). North American droughts of the last millennium from a gridded network of tree-ring data. Journal of Climate, 20(7), 10.1175/JCLI4042.1. Chunping, T. Jianping, Y., & Man, L. (2015). Temporal-spatial variation of drought indicated by SPI and SPEI in Ningxia Hui Autonomous Region, China. Journal of Atmosphere, 6, 1399- 1421. Eskandari Damaneh, H., Zehtabian, Gh., Khosravi, H., & Azareh, A. (2015). Study and analysis of temporal and spatial relationship between meteorological and hydrological drought in Tehran Province. Quarterly Journal of Geographical Information, 24(96), 113-120 (In Persian). Gholam Ali, M., Younes, KH., Esmaeil, A., & Fatemeh, T. (2011). Assessment of geostatistical methods for spatial analysis of SPI and EDI drought indices. World Applied Sciences Journal, 15(4), 474-482 Hao, Z., & AghaKouchak, A. (2013). Multivariate standardized drought index: A multi-index parametric approach for drought analysis. Advances in Water Resources, 57, 12–18. Huang, Sh., Li, P., Huang, Q., Leng, G., Hou, B., & Ma, L. (2017). The propagation from meteorological to hydrological drought and its potential influence factors. Journal of Hydrology, 547, 184–95. Jain, V.K., Pandey, R.P., Jain, M.K. & Byun, H.R. (2015). Comparison of drought indices for appraisal of drought characteristics in the Ken River Basin. Weather and Climate Extremes, 8, 1–11. Kampragou, E., Apostolaki, S., Manoli, E. Froebrich, J., & Assimacopoulos, D. (2011). Towards the harmonization of water-related policies for managing drought risks across the EU. Environmental Science and Policy, 14(7), 815-824. Liu, L., Hong, Y., Bednarczyk, C.N., Yong, B., Shafer, M.A., Riley, R., & Hocker, J.E. (2012). Hydro-climatological drought analyses and projections using meteorological and hydrological drought indices: a case study in Blue River Basin, Oklahoma. Water Resources Management, 26(10), 2761-2779. Mehdipour, M., & Abdollahi, A. (2015). Survey of heat and humidity index of Guilan Province. The Second National Assets and Future Prospects. 14 May 2015, Isfahan, 6 p (in Persian). Moghimi, M.M., Zarei, A.R., & Mahmoudi, M.R. (2020). Seasonal drought forecasting in arid regions, using different time series models and RDI. Journal of Water and Climate Change, 11(3), 633-654. Nalbantis, I., & Tsakiris, G. (2009). Assessment of hydrological drought revisited. Water Resources Management, 23, 881–897 Nosrati, K., & Younes, K. (2011). Daily monitoring of drought and water resources in different climates of Iran. Journal of Rangeland and Watershed Management (Iranian Journal of Natural Resources), 64(1), 79-94 (in Persian). Pathak, A.A., & Dodamani, B.M. (2016). Comparison of two hydrological drought indices. Perspectives in Science, 8, 626- 628. Quiring, S., Nielsen-Gammon, J., Srinivasan, R., Miller, T., & Narasimhan, B. (2007). Drought monitoring index for Texas. Tech. Rep. to Texas Water Development Board, Austin, TX, 262 pages. Raziei, T., Bordi, I., & Pereira, L.S. (2011). An application of GPCC and NCEP/NCAR datasets for drought variability analysis in Iran. Water Resources Management, 25, 1075–1086. Soltani, S., & Saadati, S. (2007). Drought zoning in Isfahan province using standard precipitation index (SPI). Iranian Journal of Watershed Management Science and Engineering, 1(2), 64-67 (In Persian). Soltani, S., & Mehrabi, M. (2012). Drought assessment paper using river flow index (SDI) and standard precipitation index (SPI) (Case Study of Dorodzan Dam Basin in Fars Province), The First National Desert Conference, Tehran, 2012-06-16 (in Persian). Tabari, H., Nikbakht, J., & Talaee, P.H. (2013). Hydrological drought assessment in Northwestern Iran based on streamflow drought index (SDI). Journal of Water Resources Management, 27, 137–151. Tabuzadeh, Sh., Zarei, A.A., & Bazrafshan, O. (2013). Analysis of severity, duration, frequency and zoning map of meteorological drought of Bakhtegan River Basin. Quarterly Irrigation Sciences and Engineering (JISE) (Scientific Journal of Agriculture), 38(4), 109-123 (In Persian). Wu, H., Hayes, M.J., Weiss, A., & Hu, Q. (2001). An evaluation of the standardized precipitation index, the china-z index and the statistical z-score. International Journal of Climatology, 21, 745-758. Zarei, A.R., Shabani, A., & Moghimi, M.M. (2021). Accuracy assessment of the SPEI, RDI and SPI drought indices in regions of Iran with different climate conditions. Pure and Applied Geophysics, 178, 1387–140. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,224 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,232 |