آمار

تعداد نشریات26
تعداد شماره‌ها395
تعداد مقالات3,472
تعداد مشاهده مقاله5,366,100
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,668,830
محمدی, جمال, مهدیان بهنمیری, معصومه. (1403). تحلیل و آسیب‌شناسی بر مسائل اجتماعی مناطق مهاجر و بومی‌نشین شهر گرگان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1(4), 39-57. doi: 10.22098/gsd.2025.17368.1085
جمال محمدی; معصومه مهدیان بهنمیری. "تحلیل و آسیب‌شناسی بر مسائل اجتماعی مناطق مهاجر و بومی‌نشین شهر گرگان". سامانه مدیریت نشریات علمی, 1, 4, 1403, 39-57. doi: 10.22098/gsd.2025.17368.1085
محمدی, جمال, مهدیان بهنمیری, معصومه. (1403). 'تحلیل و آسیب‌شناسی بر مسائل اجتماعی مناطق مهاجر و بومی‌نشین شهر گرگان', سامانه مدیریت نشریات علمی, 1(4), pp. 39-57. doi: 10.22098/gsd.2025.17368.1085
محمدی, جمال, مهدیان بهنمیری, معصومه. تحلیل و آسیب‌شناسی بر مسائل اجتماعی مناطق مهاجر و بومی‌نشین شهر گرگان. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1403; 1(4): 39-57. doi: 10.22098/gsd.2025.17368.1085

تحلیل و آسیب‌شناسی بر مسائل اجتماعی مناطق مهاجر و بومی‌نشین شهر گرگان

جغرافیا و توسعه فضایی
دوره 1، شماره 4، دی 1403، صفحه 39-57    اصل مقاله (834.33 K)
نوع مقاله: علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22098/gsd.2025.17368.1085
نویسندگان
جمال محمدی؛ معصومه مهدیان بهنمیری*
گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
با گسترش دانش اجتماعی در ایران و رشد جامعه‌شناسی با رویکرد مطالعات شهری، بستر مناسبی برای بررسی و تحلیل مسائل پیچیده اجتماعی و شهری فراهم‌شده است. یکی از مهم‌ترین و پرتکرارترین این مسائل، مقوله آسیب‌های اجتماعی است که به دلیل ماهیت چندبعدی خود، هم به‌عنوان پیامد و هم به‌عنوان زمینه‌ساز سایر نابسامانی‌ها در جامعه شهری شناخته می‌شود. یکی از برجسته‌ترین و درعین‌حال نگران‌کننده‌ترین این مسائل، پدیده آسیب‌های اجتماعی است که به‌عنوان عاملی چندوجهی، ریشه در عوامل مختلف فرهنگی، اقتصادی، روانی و محیطی دارد. آسیب‌های اجتماعی مانند اعتیاد، بیکاری، حاشیه‌نشینی، طلاق، بزهکاری، و فقر، نه‌تنها پیامد مشکلات ساختاری‌اند بلکه خود نیز منشأ بروز مشکلات ثانویه در جامعه هستند. از جمله عواملی که در دهه‌های اخیر بر تشدید این آسیب‌ها تأثیر گذاشته، مهاجرت‌های گسترده داخلی، به‌ویژه مهاجرت کارگری، بوده است. پژوهش حاضر با رویکردی میدانی و با تمرکز بر تأثیر مهاجرت کارگری بر بروز آسیب‌های اجتماعی در شهر گرگان، به‌عنوان یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای ایران، انجام‌شده است. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه گردآوری و با استفاده از آزمون‌های آماری مانند کروسکال-والیس، کای‌اسکوئر و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل‌شده‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در میان مهاجران، به دلیل ضعف محسوس در پایگاه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، میزان آسیب‌های اجتماعی به‌طور معناداری بالاتر از ساکنان بومی است. در پایان، پیشنهادهایی در جهت تقویت برنامه‌ریزی شهری، توسعه خدمات اجتماعی هدفمند و افزایش تاب‌آوری اجتماعی مهاجران ارائه‌شده است.  
کلیدواژه‌ها
آسیب‌شناسی اجتماعی؛ مهاجرت؛ مناطق مهاجرنشین؛ مناطق بومی‌نشین؛ گرگان
مراجع
  1. حبیب‌پور، کرم و صفری شالی، رضا. (1390). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل داده‌های کمی). تهران: انتشارات لویه- متفکران.
  2. ممتاز، فریده. (1379). شهر و زندگی شهری. تهران: انتشارات آگاه.
  3. گسن، برگر. (1385). پدیده‌های اجتماعی و امنیت عمومی. تهران: انتشارات علم.
  4. نیکزاد، علی. (1375). بررسی عوامل مؤثر در اقدام به خودکشی در استان قم. مطالعات اجتماعی ایران12، 87-79.
  5. نیکزاد، علی. (1376). مقایسه جرائم بومیان و مهاجرین. مجله اجتماعی ایران، 16، 34-32.
  6. نوربخش، مرتضی؛ مهدیان بهنمیری، معصومه؛ مهدی، علی و طورانی، علی. (1393). بررسی و تحلیل امنیت شهری در فضاهای عمومیِ مناطق مهاجر و بومی‌نشین شهر قم. مجله مطالعات شهری و اجتماعی ایران، 6 (2)، 136-106.
  7. مافی، عزت اله. (1378). مهاجران و رابطه آن با بزه‌کاری در شهر وین. مطالعات اجتماعی بین‌الملل،  8 (27)، 31-1.
  8. مساواتی آذر، مجید. (1375). خانواده‌های مهاجر روستایی و زمینه‌های طلاق. پژوهش‌های اجتماعی ایران، 15-16، 49-40.
  9. زیاری، کرامت اله؛ مهدی، علی و مهدیان بهنمیری، معصومه. (1393). بررسی و سنجش شاخص های کیفیت زندگی در شهروندان مهاجر و بومی (مورد پژوهش: شهرقم). مجله تحقیقات اجتماعی و شهری ایران. 5 (1)، 78-55.
  10. پیران، پرویز.(1369). پیشینه و اهمیت شهر و شهرنشینی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  11. Asthana, S. (1995). Variation in poverty and health between slum settlements: Contradictory findings from Visakhapatnam, India. Habitat International, 40(2), 177–188.
  12. Chowdhury, F. J., & Amin, N. A. T. M. (2006). Environmental assessment in slum improvement programs: Some evidence from infrastructure projects in two Dhaka slums. Cities, 23(7), 530–552.
  13. D'Alessandro, D., Arletti, S., Azara, A., Buffoli, M., Capasso, L., Cappuccitti, A., Casuccio, A., Cecchini, A., Costa, G., De Martino, A.M., Dettori, M., Di Rosa, E., Fara, G.M., Ferrante, M., Giammanco, G., Lauria, A., Melis, G., Moscato, U., & Capolongo, S. (2017). Attendees of the 50th Course Urban Health. Strategies for Disease Prevention and Health Promotion in Urban Areas: The Erice 50 Charter. Ann Ig, 29(6), 481-493. doi: 10.7416/ai.2017.2179.
  14. Gosn, B., & Berger. (2006). Social phenomena and public security. Tehran: Elm Publishing. [in Persian].
  15. Habibpour, K., & Safari Shali, R. (2011). A comprehensive guide to the application of SPSS in survey research (quantitative data analysis). Tehran: Louyeh-Motafakkeran Publishing.
  16. Hagedorn, R. B., Miller, J. P., & Labovitz, S. (1971). Industrialization, Urbanization and Deviant Behavior: Examination of Some Basic Issues. Pacific Sociological Review, 14(2), 177-195. https://doi.org/10.2307/1388383.
  17. Lall, S., Lundberg, M., & Shalizi, Z. (2008). Implications of alternate policies on welfare of slum dwellers: Evidence from Pune, India. Journal of Urban Economics, 64, 56–73.
  18. Mafi, E. (1999). Migrants and their relation to delinquency in the city of Vienna. International Social Studies, 8(27), 1–31. [in Persian].
  19. Masavati Azar, M. (1996). Rural migrant families and the grounds for divorce. Iranian Social Research, 15–16, 40–49. [in Persian].
  20. Momtaz, F. (2000). City and urban life. Tehran: Agah Publishing. [in Persian].
  21. Nikzad, A. (1996). Factors influencing suicide attempts in Qom Province. Iranian Social Studies, 12, 79–87. [in Persian].
  22. Nikzad, A. (1997). A comparison of crimes committed by natives and migrants. Iranian Social Journal, 16, 32–34. [in Persian].
  23. Nourbakhsh, M., Mahdian Behnamiri, M., Mahdi, A., & Torani, A. (2014). An analysis of urban security in public spaces in migrant and native neighborhoods of Qom. Iranian Journal of Urban and Social Studies, 6(2), 106–136. [in Persian].
  24. Ortega, G., & César P. B. (2011). Urban poverty and social mobility in Latin America. International Journal of Sociology, 41(2), 123–140.
  25. Ozener, B., & Fink, B. (2010). Facial symmetry in young girls and boys from a slum and a control area of Ankara, Turkey. Journal of Evolution and Human Behavior, 31, 436–441.
  26. Palomares-Garcia, R. (2010). Social inequality and urbanization in developing countries. Urban Studies Journal, 47(1), 197–215.
  27. Pfohl, S. (1984). Urban migration and social change. Journal of Sociology, 20(3), 149–167.
  28. Piran, P. (1990). The background and significance of the city and urbanization. Tehran: University of Tehran Press. [in Persian].
  29. Semba, R., SaskiadePee, K., Kraemer, K., Sun, K., Lyman, A. T., Moench-Pfanner, R., & Sari, M. (n.d.). [Title unavailable].
  30. UN-HABITAT. (2003). The state of the world's cities. Nairobi: UN-HABITAT.
  31. Ziyari, K., Mahdi, A., & Mahdian Behnamiri, M. (2014). Assessment of quality of life indicators among migrant and native citizens (Case study: City of Qom). Iranian Journal of Urban and Social Research, 5(1), 55–78. [in Persian].
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 3
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب